Nguyễn Quang Vinh và những vần thơ về Bác Hồ

Tôi biết trong đội ngũ tác giả thơ ở tỉnh Quảng Ninh, có nhiều tác giả chuyên tâm vào một thể tài, nhiều lựa chọn các hình thức chuyển tải bằng ngôn ngữ thi ca. Gần đây tôi nhận được tập thơ "Bác là Hồ Chí Minh" của tác giả Nguyễn Quang Vinh, do Nhà xuất bản Thanh niên cấp phép xuất bản, tôi thật sự trân trọng sức lao động của tác giả.

Với Nguyễn Quang Vinh, ông luôn mang trong tâm hồn mình là ngọn lửa chói ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng của một người chiến sĩ từng đối mặt với lửa đạn ở chiến trường. Tác giả từng là người lính nên hơn ai hết ông là người có cảm quan sâu sắc về giá trị của cuộc sống hòa bình, độc lập, tự do là một giá trị vô song của bất cứ quốc gia nào. Và đất nước Việt Nam có được nền hòa bình độc lập, tự do thì ai cũng biết đó là công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh - người lãnh đạo con đường cách mạng Việt Nam xuất sắc, đã đưa công cuộc cách mạng của Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Vị thế của đất nước Việt Nam, vị thế của vị lãnh tụ muôn vàn kính yêu đã mãi mãi sống trong lòng nhân dân Việt Nam và trong lòng bạn bè thế giới. Với những công lao to lớn ấy, với một tấm gương của vị lãnh tụ xuất sắc như thế, niềm tự hào, niềm tin của lớp lớp người Việt Nam luôn trọn vẹn dành cho Bác Hồ một tình cảm trân trọng, đi suốt cuộc đời mình.

Với tinh thần đó, tác giả - nhà thơ Nguyễn Quang Vinh đã tập hợp các tác phẩm thơ viết về Bác Hồ kính yêu trong gia tài sáng tác thơ của mình để chọn in trong tập thơ có tên "Bác là Hồ Chí Minh". Tập thơ chỉ chọn hơn 40 bài thơ tác giả viết trong nhiều thời gian khác nhau, như chỉ là mong muốn được bày tỏ tình cảm của một người cựu chiến binh suốt đời đi theo tiếng gọi của Bác, dâng lên Bác những vần thơ viết từ trái tim! Có thể nói, đây là một tập thơ mang nặng trĩu những tâm tư, nỗi niềm qua xúc cảm của người thơ, thông qua các hoạt động của cá nhân tác giả, của công việc chung riêng trong cuộc đời của một người đã đi qua nhiều chặng đường đời mà tác giả luôn mang theo hình ảnh Bác Hồ. Hình ảnh thiêng liêng cao khiết, hình ảnh Bác Hồ - vị Chủ tịch đầu tiên của nước Việt Nam luôn ngự trị trong trái tim tác giả, vì thế, trong các bài thơ hiển hiện là hình ảnh Bác Hồ. Hình ảnh chói ngời đó như luôn là một sự truyền dẫn đầy quyền năng để những câu thơ bay lên với nhiều trạng huống khác nhau. Có nhiều bài, nhiều hình ảnh về Bác Hồ được tác giả khắc họa giản dị nhưng không kém phần kỹ lưỡng, mỗi câu thơ, mỗi cái tên bài thơ đều như muốn tái hiện thật nhiều, thật hay, ngân rung lên cao nhất những tình cảm của tác giả sâu thẳm dâng tặng Người. Nhiều bài thơ viết với sự chân thành và xúc động, những cái tên bài cũng đầy dung dị như: Cháu nghe kể chuyện Bác Hồ, Chúng con canh giấc ngủ cho Người, Về Trà Cổ nghe lời Bác Hồ dặn, Tượng đài Bác Hồ ở Matxcova...

Đặc biệt ông gửi gắm tinh thần đó dầy hơn ở bài thơ dài Bác là Hồ Chí Minh. Tác giả cũng chọn tên bài là tên tập thơ - mà theo tôi - đây là bài mà tác giả gửi gắm trọn vẹn nhiều nhất tình cảm tha thiết sâu lặng của người cựu chiến binh luôn một lòng tôn kính vị Cha già dân tộc, người lãnh đạo xuất chúng như những câu thơ tuy còn dừng ở mức độ kể, nhưng cách kể cảm xúc cũng khiến độc giả có thêm niềm cảm hứng khi được đọc bài thơ này.

Bác là Hồ Chí Minh là bài thơ tác giả dùng phương pháp liệt kê để tái hiện thân thế sự nghiệp vĩ đại của Bác Hồ bằng ngôn ngữ thơ. Tác giả lần lượt đưa các sự kiện để liên tưởng tái hiện đến những lần Bác Hồ về thăm vùng mỏ Quảng Ninh. Mỗi nơi Bác đến để lại những kỷ niệm sâu sắc với quân và dân Quảng Ninh. Những câu thơ như gió reo trên biển xa, trên Vịnh Hạ Long cùng Anh hùng vũ trụ Liên Xô Giéc-man Ti-tốp, như gió hát trên thị xã than điện Uông Bí, như lời nói âm vang của người ở công trường than trên mỏ, là ngày Bác thăm nước bạn Trung Quốc đi qua Móng Cái... như muốn khắc họa sâu hơn hình ảnh cao đẹp của vị lãnh tụ xuất chúng là Hồ Chí Minh, một ngôi sao sáng tỏa khắp bầu trời Việt Nam. Và bóng Bác trùm cả non sông, trùm mọi nhà, mọi con ngõ của đất nước Việt Nam. Tác giả từng là lính biên phòng nên những câu thơ của ông cũng hiển hiện hình bóng của biên cương Tổ quốc. Những câu thơ gan ruột ấy ngân lên như: ...“Bác đến thăm Móng Cái... Bác dừng chân đầu cầu Bắc Luân. Bác qua  sông Đông Hưng.../ Bác về Trà Cổ thăm đất tổ người Kinh/ Bác dặn bà con mình cùng nhau đoàn kết.../ Nơi chúng con đứng, mang hình của nước/ Giọng nói Bác ân tình/ Bởi Bác là Hồ Chí Minh...”.

Dù thể hiện bằng hình thức nào, bằng thể loại nào thì mỗi bài thơ, mỗi câu thơ của tác giả Nguyễn Quang Vinh đều ngân rung cảm xúc kính trọng tuyệt đối vị lãnh tụ số một của dân tộc. Một cái tên giản dị Bác Hồ đã neo trong lòng bạn đọc dầy hơn, nhiều hơn sau khi đọc tập thơ Bác là Hồ Chí Minh của tác giả thơ Nguyễn Quang Vinh. Tôi nghĩ, đây là một tác giả rất mạnh dạn để chọn riêng một đề tài viết là chỉ viết về Bác Hồ - viết về lãnh tụ luôn là thách thức lớn, đòi hỏi cao đối với người sáng tác. Và tôi thấy đó là nét riêng thành công mà tác giả Nguyễn Quang Vinh đã dành tất cả tâm huyết cuộc đời của mình để chỉ viết về lãnh tụ Hồ Chí Minh. Đó là một ghi nhận sự nỗ lực tuyệt vời của nhà thơ, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Quang Vinh. Ở độ tuổi ông vẫn ở tốp các tác giả sung sức trong lĩnh vực sáng tác thơ và nghiên cứu văn hóa dân gian, năm 2021, ông vừa cho ra mắt ấn phẩm văn hóa dân gian là Truyền tích dân gian núi Bài Thơ, mở đầu năm 2022, ông lại trình làng tập thơ Bác là Hồ Chí Minh. Thực sự trân trọng sức lao động chữ nghĩa của tác giả.