Hội nghị "Phát triển mỗi xã một sản phẩm trong xây dựng NTM gắn với cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp"

Sáng 2/3 tại Trung tâm tổ chức hội nghị tỉnh (TP Hạ Long), Bộ NN&PTNT phối hợp với UBND tỉnh tổ chức hội nghị “Phát triển mỗi xã một sản phẩm trong xây dựng NTM gắn với cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp”.

Các đại biểu tham dự hội nghị.

Tham dự hội nghị, về phía Trung ương có các đồng chí: Trịnh Đình Dũng, Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; Nguyễn Xuân Cường, Ủy viên T.Ư Đảng, Bộ Trưởng Bộ NN&PTNT, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM.

Về phía tỉnh Quảng Ninh có các đồng chí: Nguyễn Văn Đọc, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng Ban chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh; Đặng Huy Hậu, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; đại diện các sở, ngành, địa phương của tỉnh.

Hội nghị còn có sự tham gia của gần 400 đại biểu, đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành T.Ư; các tổ chức quốc tế; đại biểu 63 tỉnh, thành phố trong cả nước. 

Đồng chí Trịnh Đình Dũng, Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ biểu dương tỉnh Quảng Ninh đã đi đầu trong việc triển khai chương trình OCOP.

Phát biểu khai mạc hội nghị, đồng chí Nguyễn Xuân Cường, Bộ Trưởng Bộ NN&PTNT khẳng định: Sau 30 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu hết sức to lớn trong lĩnh vực kinh tế. Hầu hết các mặt hàng thiết yếu phục vụ cho đời sống của nhân dân đã cơ bản được đáp ứng. Riêng về sản xuất lương thực thực phẩm, năm 2016 đã xuất khẩu được trên 30 tỷ USD. Bên cạnh những kết quả đạt được, hiện lĩnh vực nông nghiệp vẫn còn rất nhiều bất cập. Mặc dù GDP chỉ chiếm 15,6% nhưng có tới 46% lao động làm việc trong nông nghiệp. Trong khi khu vực nông thôn ngày càng thiếu lao động trẻ; lao động chất lượng cao thì phần lớn di cư về thành phố, để lại 70% số cư dân ở nông thôn với thu nhập rất thấp. Với mong muốn đưa nông nghiệp, nông thôn phát triển, năm 2006, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 66/2006/NĐ-CP về phát triển ngành nghề nông thôn. 3 năm gần đây với sự thành công của Quảng Ninh trong chương trình “Quảng Ninh-Mỗi xã, phường một sản phẩm” (OCOP) đã mở ra một triển vọng lớn trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, tạo nên chất liệu hết sức quan trọng cho hội nghị ngày hôm nay.

Đồng chí Nguyễn Xuân Cường, Bộ Trưởng Bộ NN&PTNT phát biểu khai mạc tại hội nghị.

Đồng chí Bộ trưởng Bộ NN&PTNT nhấn mạnh: Từ thực tiễn triển khai của cả nước nói chung và Quảng Ninh nói riêng cho thấy, chủ trương cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp, phát triển kinh tế theo hướng nội sinh là hết sức đúng đắn. Vì vậy, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Bộ NN&PTNT quyết định phát động chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” để phát triển nông thôn gắn với 2 mục tiêu cốt lõi là xây dựng NTM và cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp. 

Chia sẻ một cách tâm huyết, cởi mở về kinh nghiệm của Quảng Ninh trong thực hiện Đề án OCOP, đồng chí Nguyễn Văn Đọc, Bí thư Tỉnh ủy đã nêu những lợi thế của Quảng Ninh trong lĩnh vực nông nghiệp, cách tiếp cận chương trình OCOP cũng như cách thức, nguyên tắc triển khai. Theo đó, với gần 50% dân số sống ở nông thôn, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV đã xác định: “Thực hiện cơ cấu lại ngành Nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững gắn với xây dựng NTM là một trong những giải pháp quan trọng, tạo nền tảng phát triển bền vững, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế". Trên cơ sở đó, Quảng Ninh đã lồng ghép 2 nhiệm vụ trọng tâm của tỉnh là thực hiện cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp và xây dựng cơ cấu kinh tế dịch vụ, công nghiệp trong một quá trình phát triển toàn diện, hình thành nên chương trình OCOP riêng có của Quảng Ninh. Tính đến thời điểm này, trong số 210 sản phẩm đăng ký tham gia OCOP, 99 sản phẩm đạt tiêu chuẩn từ 3-5 sao. Nhiều sản phẩm OCOP được xuất khẩu tại chỗ, phục vụ trên 8 triệu lượt khách du lịch quốc tế và nội địa, sản phẩm OCOP cũng đã đi vào bữa ăn của hơn 11 vạn công nhân mỏ cũng như công nhân lao động tại các khu công nghiệp.

Đồng chí Nguyễn Văn Đọc, Bí thư Tỉnh ủy chia sẻ kinh nghiệm của Quảng Ninh trong thực hiện Chương trình OCOP.

Giai đoạn 2016-2020, Quảng Ninh đã chỉ đạo xây dựng NTM theo hướng chuyển từ lượng sang chất, bảo đảm thường xuyên, liên tục và lâu dài, gắn phát triển nông nghiệp với công nghiệp, dịch vụ, thương mại và du lịch. Do đó, tỉnh tiếp tục xác định người nông dân là chủ thể, trực tiếp thực hiện và được thụ hưởng; đầu tư của doanh nghiệp là động lực; nhà nước giữ vai trò định hướng, hỗ trợ thông qua xây dựng và chuyển giao, nhân rộng các mô hình sản xuất để đưa cơ chế, chính sách vào thực hiện... Chương trình OCOP là trọng tâm phát triển, đưa sản phẩm OCOP trở thành thương hiệu mạnh của Quảng Ninh trên phạm vi cả nước và quốc tế.

Tham dự hội nghị, đại diện diện các bộ, ngành, địa phương, nhà khoa học cũng đã tiến hành tham luận về thực trạng phát triển các làng nghề, định hướng phát triển nhóm sản phẩm chủ lực cấp xã, huyện trong xây dựng NTM, gắn với cơ cấu lại sản xuất nông nghiêp; vai trò của Liên minh HTX trong phát triển làng nghề; tiềm năng thảo dược trong chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” ở Việt Nam...

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, đồng chí Trịnh Đình Dũng, Phó Thủ tướng Chính phủ nêu rõ: Ngành nghề nông thôn giữ vai trò quan trọng trong quá trình phát triển nông thôn Việt Nam. Nét nổi bật trong thời gian qua về phát triển ngành nghề ở nông thôn là năm 2008, Bộ NN&PTNT đã triển khai thí điểm ở một số địa phương mô hình “Mỗi làng một sản phẩm”, được nhiều địa phương hưởng ứng, nhân rộng. Từ năm 2013, với việc triển khai đề án OCOP, Quảng Ninh đã trở thành một điểm sáng về thực hiện chương trình này một cách có bài bản, có hệ thống. Kết quả bước đầu đạt được sau 3 năm triển khai đề án của tỉnh Quảng Ninh đã khẳng định chương trình OCOP là hướng đi đúng, sáng tạo trong phát triển sản phẩm hàng hoá theo chuỗi giá trị, gắn các tổ chức sản xuất với sản phẩm, phát huy thế mạnh của địa phương. Chương trình không chỉ có ý nghĩa đơn thuần về phát triển sản xuất, mà còn có ý nghĩa giải quyết những vấn đề quan trọng của nông thôn như: giảm nghèo, việc làm, xây dựng những tổ chức liên kết kinh tế cộng đồng bền vững... 

Quang cảnh hội nghị.

“Thay mặt Thủ tướng Chính phủ, tôi đánh giá cao và biểu dương những nỗ lực cố gắng của ngành Nông nghiệp; sự phối hợp của các Bộ, ngành trong chỉ đạo thực hiện chủ trương của Chính phủ và sự vào cuộc của các địa phương để thực hiện chương trình phát triển kinh tế ngành nghề nông thôn, mà trong đó mô hình “mỗi làng một sản phẩm” do Bộ NN&PTNT khởi xướng. Đặc biệt, tôi đánh giá cao và biểu dương tỉnh Quảng Ninh đã đi đầu trong việc triển khai Chương trình OCOP và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng”- đồng chí Trịnh Đình Dũng, Phó Thủ tướng Chính phủ, nhấn mạnh.

Trong chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2016- 2020, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo phải tập trung "Phát triển sản xuất gắn với cơ cấu lại ngành Nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân". Vì vậy, trong triển khai chương trình "Mỗi xã một sản phẩm", mỗi địa phương tùy theo điều kiện và hoàn cảnh lịch sử của mình, lựa chọn ra những sản phẩm có lợi thế, có thị trường; phải lấy người dân, các hộ gia đình là chủ thể để sản xuất, lấy doanh nghiệp, HTX làm động lực trong việc tổ chức sản xuất, tìm kiếm thị trường. Đồng thời, phải tạo ra các sản phẩm có chất lượng tốt, khối lượng lớn, khả năng cạnh tranh cao. Từ đó tạo ra nhiều việc làm ổn định ở khu vực nông thôn.

Đồng chí Trịnh Đình Dũng, Ủy viên T.Ư Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ cùng các đại biểu tham quan gian hàng trưng bày, giới thiệu các sản phẩm OCOP của Quảng Ninh.

Để đạt được những mục tiêu trên, đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung những nhiệm vụ trọng tâm sau: Rà soát lại tất cả các cơ chế, chính sách, quy hoạch, hoàn thiện thể chế để tạo hành lang pháp lý mới trong phát triển các ngành nghề phi nông nghiệp, nông thôn; có chính sách cụ thể đối với các sản phẩm đặc thù, các sản phẩm có thế mạnh vùng, miền; từng địa phương rà soát, bổ sung quy hoạch phát triển ngành nghề và nhóm các sản phẩm đặc thù, từ đó lập các kế hoạch, lộ trình thực hiện một cách chi tiết, cụ thể; tăng cường huy động các nguồn lực theo hướng xã hội hóa; nhà nước phải có vai trò hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các hợp tác xã, hội, hiệp hội, nhà khoa học tham gia phát triển sản xuất kinh doanh. Đặc biệt, việc tổ chức triển khai chương trình phải đồng bộ trên mọi khía cạnh (kinh tế, văn hóa, xã hội). Đồng thời phải có sự tham gia của cộng đồng để huy động các nguồn lực, từ tri thức, công nghệ, nguyên liệu địa phương đến vốn góp, quản trị, quyết định các chiến lược phát triển với sự tham gia đầy đủ của người dân (chủ nhân của quá trình phát triển ngành nghề nông thôn).

Đồng chí Phó Thủ tướng Chính phủ tin tưởng, với kinh nghiệm quốc tế, kinh nghiệm của nhiều địa phương và đặc biệt là của Quảng Ninh, cùng sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, bộ ngành, trung ương, sự vào cuộc của địa phương, người dân và doanh nghiệp... chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" sẽ tạo ra được nhiều sản phẩm có thương hiệu, có giá trị, góp phần vào sự phát triển kinh tế và xây dựng Nông thôn mới bền vững.

Trước đó, chiều ngày 1/3, trong khuôn khổ Hội nghị, trên 250 đại biểu dự hội nghị đã đi tham quan thực tế tại HTX Nông dược xanh Tinh Hoa tại xã Quảng La, huyện Hoành Bồ.

Hoàng Nga-Đỗ Phương