Mùa thu trên quê hương Đệ tứ Chiến khu

Những ngày tháng 8 lịch sử này, chúng tôi có mặt ở TX Đông Triều, vùng đất có bề dày truyền thống trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc. Trong khởi nghĩa giành chính quyền tháng 8-1945, Đông Triều là nơi sớm xây dựng được lực lượng Việt Minh vững mạnh, từ đó đã chủ động cướp chính quyền từ tay quân Nhật, giải phóng nhân dân. 71 năm đã qua đi, phát huy truyền thống cách mạng trên quê hương Đệ tứ Chiến khu, Đông Triều hôm nay tiếp tục xây dựng quê hương ngày càng đổi mới và trở thành một thị xã năng động phía Tây của tỉnh.

Di tích Chiến khu xưa

Điểm đầu tiên mà chúng tôi đến thăm đó là khu di tích đình - chùa Hổ Lao, thuộc địa bàn xã Tân Việt. Trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đình, chùa Hổ Lao là trung tâm văn hóa của làng xã, khi phong trào Việt Minh phát triển ở Đông Triều thì nơi đây đã trở thành một căn cứ hoạt động của nghĩa quân cách mạng. Và là nơi gây dựng cơ sở cách mạng ở các xã miền núi phía Bắc, Đông Triều, tạo thành thế cho Việt Minh và làm nòng cốt võ trang cho chiến khu kháng Nhật ở Đông Triều. Thời kỳ tiền khởi nghĩa, đình, chùa Hổ Lao được nghĩa quân cách mạng dùng làm căn cứ luyện tập quân sự. Đặc biệt, sự kiện ghi dấu ấn quan trọng vào lịch sử, chiều ngày 8-6-1945, nghĩa quân cách mạng đã tổ chức lễ mít tinh tuyên bố thành lập Chiến khu cách mạng Đông Triều (còn gọi là Chiến khu Trần Hưng Đạo), là chiến khu thứ 4 ở Bắc Bộ. Những năm sau này, nghĩa quân đã có bước phát triển nhanh chóng, đình, chùa Hổ Lao trở thành trung tâm căn cứ quân sự của chiến khu. Từ căn cứ quân sự này, lực lượng vũ trang đã mở rộng phạm vi hoạt động, chiến đấu lập nhiều chiến công vang dội ở Uông Bí, Quảng Yên...

Ông Phạm Văn Quyết, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Tân Việt cho biết: Khu di tích đình, chùa Hổ Lao mới được trùng tu, sửa chữa, tôn tạo lại vào năm 2007 với tổng kinh phí 16 tỷ đồng từ nguồn ngân sách nhà nước và hoàn thiện vào năm 2012. Khu di tích này không chỉ có giá trị về mặt văn hóa tín ngưỡng mà còn là nơi giáo dục lịch sử cho thế hệ trẻ về truyền thống lịch sử, tinh thần chiến đấu hào hùng bất khuất của thế hệ cha, anh, những người đã góp phần lớn lao làm nên chiến thắng trong Cách mạng Tháng Tám.

Rời xã Tân Việt, nơi thành lập chiến khu cách mạng Đông Triều, chúng tôi tiếp tục đến chùa Bắc Mã, xã Bình Dương - cơ quan “đầu não” của Đệ tứ Chiến khu trong kháng chiến chống Pháp.

Chùa Bắc Mã là căn cứ cách mạng của Mặt trận Việt Minh thời kỳ tiền khởi nghĩa và kéo dài suốt những năm kháng chiến chống thực dân Pháp. Chùa thường xuyên tiếp đón cán bộ cách mạng mang danh nhà sư về hoạt động. Từ đây, lực lượng vũ trang được thành lập, không ngừng lớn mạnh, nhanh chóng làm chỗ dựa vững chắc cho nhân dân, thực hiện các nhiệm vụ trừ gian, phá kho thóc của Nhật cứu đói cho nhân dân trong vùng; đánh hạ các đồn địch là Chí Linh, Đông Triều, Mạo Khê và Tràng Bạch. Sau này chùa Bắc Mã tiếp tục là đầu mối liên hệ giữa chiến khu với các địa phương khác, là nơi chỉ đạo chính của Uỷ ban Quân sự cách mạng, góp phần mở rộng và thúc đẩy thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám ở vùng Đông Bắc Tổ quốc…

Các đại biểu đặt vòng hoa tưởng niệm tri ân các anh hùng liệt sĩ, nghĩa quân đã anh dũng hi sinh tại khu di tích đình - chùa Hổ Lao, xã Tân Việt, nhân kỉ niệm 71 năm Ngày thành lập Đệ tứ Chiến khu 8-6 (1945-2016). Ảnh: Phương Thúy

Đông Triều hôm nay

Nối tiếp truyền thống anh hùng của vùng đất chiến khu xưa, Đông Triều hôm nay đang khẳng định bước đi của mình bằng tinh thần vượt khó, phấn đấu vươn lên, giành được những kết quả quan trọng trên nhiều lĩnh vực; kinh tế tiếp tục tăng trưởng, an sinh xã hội được bảo đảm, an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội ổn định.

Cụ thể, trong nhiệm kỳ 2010-2015 vừa qua, Đông Triều đã có bước phát triển vượt bậc về mọi mặt: Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân đạt 14,2%/năm, đã bứt phá vượt bậc, cao hơn bình quân chung của tỉnh và cả nước. Cơ cấu kinh tế của thị xã chuyển dịch tích cực, đúng hướng: Tỷ trọng công nghiệp 63,6%, dịch vụ 27,2%, nông nghiệp chỉ còn 9,2%. Thu nhập bình quân đầu người cao gấp 2,1 lần so với đầu nhiệm kỳ. Hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội được quan tâm đầu tư, tạo ra sự thay đổi quan trọng về diện mạo đô thị văn minh, nông thôn đổi mới.

Đặc biệt, năm 2015 Đông Triều đạt nhiều điểm nổi trội là địa phương đầu tiên khu vực phía Bắc được công nhận huyện đạt chuẩn nông thôn mới; được nâng cấp lên thành thị xã. Cùng với đó, Đông Triều đạt mức tăng trưởng kinh tế rất ấn tượng (16%), cao nhất trong 4 năm trở lại đây, vượt mức tăng trưởng của tỉnh (11%); thu ngân sách đứng thứ 5 toàn tỉnh.

Cùng với nông nghiệp phát hiển theo hướng sản xuất hàng hoá, theo công nghệ cao, Đông Triều cũng đang phát triển một số mô hình du lịch sinh thái, du lịch đồng quê, du lịch làng nghề khá hiệu quả. Đặc biệt, khu di tích nhà Trần trên địa bàn với hơn chục điểm di tích cũng đã và đang được đầu tư tu bổ, tôn tạo và xây dựng cơ sở hạ tầng dịch vụ phục vụ du khách với trị giá hàng nghìn tỷ đồng, ngày càng được du khách biết đến nhiều hơn. Đây là những điều kiện thuận lợi để Đông Triều tiếp tục phát huy, tập trung phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn với du lịch giai đoạn tới đây, theo sự chỉ đạo của tỉnh.

Những kết quả trên là cơ sở vững chắc để thị xã trẻ Đông Triều phấn đấu đến trước năm 2020 có đủ tiêu chuẩn đô thị loại III, trở thành đô thị phát triển năng động ở cửa ngõ phía Tây của tỉnh; góp phần xây dựng vùng đất chiến khu xưa ngày một giàu mạnh trên con đường đổi mới.

Theo quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội TX Đông Triều đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 và quy hoạch chung TX Đông Triều đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Đông Triều sẽ được xây dựng trở thành đô thị nông nghiệp mới với 3 định hướng phát triển không gian chính. Đó là, xây dựng trung tâm hành chính mới, xây dựng đô thị nông nghiệp mới và xây dựng mạng lưới du lịch. Dự kiến, đến trước năm 2020, Đông Triều sẽ đạt tiêu chuẩn đô thị loại III và trở thành đô thị loại II vào năm 2030.

Thu Nguyên