Lẩu cá ót bứa chua

Cá ót xưa vốn chỉ là món ăn bình dân nhưng nay đã trở thành đặc sản vì thịt ngọt và ngon thơm đặc trưng. Ở huyện đảo Vân Đồn, cá ót đã được chế biến thành món ăn ngon khó quên: Lẩu cá ót.

Hấp dẫn lẩu cá ót ngày lạnh.

Nhắc tới lẩu cá ót, tôi nhớ kỷ niệm đẹp về chuyến đi dịp rét đầu mùa, anh bạn thân ở Vân Đồn bảo sẽ đãi tôi một món "thường thường" ở đảo nhưng đã thành đặc sản nổi tiếng ở Vân Đồn. Nhấc điện thoại nói chuyện, anh bạn vui vẻ bảo: Bây giờ, cá ót đã trở thành đặc sản nên muốn ăn thì phải gọi điện đặt trước, nhà hàng mới để phần cho.

Được người bạn dẫn tới quán ăn đặc sản này nằm khuất trong khu đô thị Thống Nhất (thị trấn Cái Rồng), cách bến tàu không xa. Lần tìm một lúc giữa khu đô thị vắng, giữa những ngôi nhà mới xen lẫn nhiều ô đất trống chưa xây, chúng tôi tìm thấy quán đặc sản này.

Mặc dù chưa đến giờ ăn trưa nhưng bước vào quán đã thấy chủ quán lúi húi làm cá. Cẩn thận gỡ từng mớ cá ót còn nguyên nhớt bọc lấy nhau, anh Vũ Văn Khải, chủ quán cá Yến Vy cho biết, để làm món lẩu này ngon anh phải đi tìm đặt thuyền vừa đi đánh lưới về chọn những mớ cá ót còn tươi rói, ánh bạc, mắt trong đặc biệt lẫn từng mớ nhớt là ngon nhất. Cá ót tươi là linh hồn của món lẩu này.

Nhìn mớ cá ót tôi nhớ ngày xưa đi chợ mẹ tôi thường mua về kho, nấu riêu cho cả nhà ăn. Cá ót là loại cá khá phổ biến ở vùng biển Quảng Ninh. Người dân địa phương thường phân loại ra các loại cá ót như ót tròn, ót đồng tiền, ót gai, ót thồ (hay gọi là ót đĩa)... Làm cá ót không quá khó, bỏ cá ót vào rổ sóc rồi rửa sạch nhớt, lấy dao cắt vát phần dưới miệng tới bụng lôi ruột ra. Nấu riêu nhiều người cẩn thận làm sạch mang.

Anh Khải, chủ quán giải thích thêm: Cá ót ở vùng biển Vân Đồn và các vùng xung quanh rất nhiều, có quanh năm. Cá ót chỉ hiếm khi trời lạnh, biển động. Nhưng trời ấm, đặc biệt là đang ấm chuẩn bị chuyển gió như hôm nay dễ đánh và đánh được rất nhiều.

Đối với người dân vùng biển Vân Đồn, lẩu cá ót không thể thiếu hương vị của quả bứa. Bứa vốn là quả dại mọc trên rừng, núi, có nhiều ở các đảo đặc biệt là Ngọc Vừng. Bứa Ngọc Vừng chín nhiều vào mùa hè thường chỉ kéo dài trong 1 tháng (từ tháng 8-9), ngon nhất là làm lẩu cá với bứa tươi. Hết mùa người dân thường bỏ ruột, mang vỏ bứa phơi khô trong nắng rồi tích trữ ăn dần. Để bảo quản và giữ được hương vị bứa lâu người dân đảo chọn hôm nắng đẹp mang ra phơi ráo, chứ phơi ít nắng hoặc sấy đều không đạt được hương vị ngon.

Cá ót tươi rói, thân còn ánh bạc, mắt trong... là linh hồn của món lẩu.

Cá ót đặc biệt hợp với thứ quả mọc ở các ngọn đồi ven biển này. Cũng có vị chua, nhưng bứa khác với me, tai chua. Bứa chua thanh, có vị thơm dịu ngọt đặc biệt càng đun lâu càng chua, càng ngon. Vì thế nồi nước lẩu chỉ cần một chút cà chua, gia vị vừa dùng và một chút bứa khô là đủ ngon, ngọt. Cá ót tươi bày lên đĩa, thả dần vào nồi lẩu. Vị chua của bứa chua nhanh chóng át mùi tanh của cá ót. Lẩu cá ót có thể ăn kèm các loại rau nhưng có lẽ hợp nhất là các loại rau cần, rau cúc, rau cải...

"Nước sôi cá chín, nổ mắt có thể gắp ra ăn ngay mà không nên để kĩ cá chín, róc hết thịt mất vị ngon, ngọt. Đặc biệt càng ăn nồi nước lẩu càng ngon từ vị ngọt của cá và vị chua thanh, dịu của bứa", anh Khải hướng dẫn.

Trời lạnh, ngồi thưởng thức bên nồi lẩu cá ngọt lịm bốc hơi nghi ngút, nhấm vài chén rượu thật thú vị. Về Vân Đồn, thực khách đừng quên thưởng thức đặc sản này.

Hà Phong