Hội nghị phân tích chuyên sâu về PCI: Tiếp tục lan tỏa tinh thần cải cách

Báo cáo Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2021 nêu rõ, Quảng Ninh tiếp tục là “ngôi sao sáng” về cải cách hành chính (CCHC), cải thiện môi trường đầu tư, vẫn giữ vững một tinh thần đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp. Tiếp tục nỗ lực, ngày 25/5, tỉnh đã tổ chức hội nghị trực tuyến toàn tỉnh để phân tích chuyên sâu các chỉ số tăng điểm, thăng hạng, chỉ số giảm điểm, giảm hạng để tiếp tục bàn các giải pháp nâng cao chất lượng PCI đảm bảo bền vững. 

Giữ vững phong độ

5 năm liên tiếp, Quảng Ninh luôn giữ vững “phong độ” khi tiếp tục đứng ở vị trí “quán quân” trong bảng xếp hạng PCI. Kết quả đó phản ánh đúng sự chủ động, quyết tâm, quyết liệt từ tỉnh đến cơ sở; sự đồng tình ủng hộ của các tổ chức, doanh nghiệp, nhân dân. Dù phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức do ảnh hưởng từ dịch Covid-19, song năm 2021, tỉnh Quảng Ninh đã vượt khó, hoàn thành tốt các mục tiêu, đồng hành cùng doanh nghiệp, tạo sự hài lòng cho doanh nghiệp khi đến tạo lập và phát triển sản xuất, kinh doanh tại đây.

Nếu xét trong 10 chỉ số thành phần trong PCI năm 2021 thì Quảng Ninh có 5 chỉ số đứng trong tốp 5 tỉnh, thành phố của cả nước. Trong đó 2 chỉ số vươn lên đứng đầu toàn quốc là Chỉ số chi phí gia nhập thị trường đạt 7,8 điểm, tăng 0,26 điểm và tăng 34 bậc, xếp ở vị trí thứ 1/63 trong bảng xếp hạng PCI; chỉ số Chi phí thời gian tăng 8 bậc, xếp thứ 1/63 trong bảng xếp hạng PCI. Ngoài ra, chỉ số Tính năng động; chỉ số Thiết chế pháp lý và An ninh trật tự đều xếp ở vị trí thứ 3... Đáng chú ý, năm 2021, Quảng Ninh là tỉnh duy nhất được VCCI xếp hạng có chất lượng điều hành kinh tế “Rất tốt”.

Phân tích nguyên nhân các chỉ số này tăng điểm và tăng hạng, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế, Giám đốc Dự án PCI quốc gia, cho rằng: Kết quả trên cho thấy một hình mẫu chính quyền năng động và tiên phong; chất lượng thực thi chính sách của các sở, ngành và các huyện chuyển biến tích cực. Quảng Ninh được doanh nghiệp đánh giá cao về hoạt động ứng phó Covid-19, thể hiện qua con số 81,6% doanh nghiệp tư nhân trong nước và 100% doanh nghiệp FDI tại địa bàn tỉnh hài lòng với cách ứng phó của tỉnh về khủng hoảng do đại dịch Covid-19. Các doanh nghiệp cũng đánh giá cán bộ Nhà nước của tỉnh thân thiện; thủ tục giấy tờ đơn giản, thời gian thực hiện TTHC được rút ngắn hơn so với quy định; gánh nặng thanh tra kiểm tra ở mức thấp. Tỉnh Quảng Ninh cũng giảm thiểu khá hiệu quả chi phí không chính thức trong thực hiện TTHC; giảm chi phí không chính thức trong thanh, kiểm tra, đấu thầu và giải quyết tranh chấp.

Bà Nguyễn Minh Thảo, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương chỉ ra rằng: Kết quả trên là cả 1 quá trình được tỉnh Quảng Ninh thực hiện với chiến lược dài hơi. Tỉnh đã nỗ lực, quyết tâm trong xây dựng chính quyền liêm chính, kiến tạo, xây dựng nền quản trị địa phương hiện đại, tự chủ, năng động, hiệu quả, nhất là xác định các nghị quyết của tỉnh, quyết định lãnh đạo, quản lý đột phá vào các nút thắt, điểm nghẽn, xử lý mâu thuẫn cơ bản, biến thách thức thành cơ hội.

Phân tích chỉ số còn thấp

Tuy đạt thứ hạng cao, nhưng điểm số PCI năm 2021 của Quảng Ninh lại thấp hơn năm trước 2,07 điểm. Điểm số và thứ hạng các chỉ số thành phần PCI của tỉnh vẫn chưa thực sự bền vững. Trong 10 chỉ số thành phần, ngoài chỉ số Chi phí thời gian giảm điểm không đáng kể nhưng lại tăng hạng, thì 4 chỉ số: Tính minh bạch, Cạnh tranh bình đẳng, Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, Đào tạo lao động đều giảm điểm. Trong đó, đáng lo ngại là chỉ số Tính minh bạch giảm 0,13 điểm so với năm 2020 và giảm 10 bậc, xếp thứ 15/63 trong bảng xếp hạng PCI và chỉ số chính sách hỗ trợ giảm 0,19 điểm và giảm 13 bậc, đứng thứ 14/63.

“Mổ xẻ” nguyên nhân, báo cáo phân tích chỉ ra rằng: Tính minh bạch và tiếp cận thông tin có chiều hướng giảm sút. Tỷ lệ doanh nghiệp đánh giá về sự hữu ích của các thông tin trên Cổng thông tin điện tử chưa cao và đứng gần cuối bảng xếp hạng. Tỷ lệ doanh nghiệp phải trì hoãn hoặc hủy bỏ kế hoạch kinh doanh do gặp khó khăn khi thực hiện các TTHC về đất đai hay tỷ lệ doanh nghiệp đánh giá cán bộ nhận hồ sơ và giải quyết TTHC về lĩnh vực này không hướng dẫn chi tiết, đầy đủ đều rất ở mức cao, đứng gần cuối bảng xếp hạng. Việc triển khai hỗ trợ doanh nghiệp về cung cấp thông tin về các hiệp định thương mại tự do của các cơ quan nhà nước tỉnh khá khiêm tốn. Nguồn lao động, nhất là lao động có kỹ năng, chất lượng cao chưa đáp ứng được yêu cầu cả về số lượng và chất lượng...

Đứng từ góc nhìn của chuyên gia PCI, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế, Giám đốc dự án PCI quốc gia phân tích: Khó khăn về đất đai vẫn phổ biến, đặc biệt là việc tiếp cận quỹ đất sạch. Việc thiếu thông tin về đất đai có thể làm cảm nhận rủi ro về đất đai tăng lên. Doanh nghiệp vẫn gặp phiền hà khi thực hiện các TTHC về đất đai,  giấp phép kinh doanh. Tỷ lệ doanh nghiệp cho biết đã thụ hưởng lợi ích từ một số chương trình nêu trong Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa không cao... Vì vậy, Quảng Ninh cần thực hiện mạnh mẽ hơn nữa CCHC, nhất là ở các lĩnh vực gây nhiều phiền hà cho doanh nghiệp; tăng cường triển khai các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp trong khuôn khổ Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; có các hoạt động nâng cao hiểu biết cho doanh nghiệp trong tỉnh về các FTA Việt Nam đã ký kết.

Từ số liệu PCI 2021 cho thấy, việc giảm điểm một phần có tác động khách quan của đại dịch Covid-19; sự quyết liệt vươn lên của các địa phương nhóm dưới, đặc biệt là một số thành phố lớn như Hải Phòng, Hà Nội.

Quyết tâm gỡ “điểm nghẽn”

Khi Quảng Ninh liên tục đứng đầu bảng xếp hạng PCI trong nhiều năm liền thì kỳ vọng của doanh nghiệp ngày càng cao hơn. Sự cạnh tranh giữa các tỉnh, thành phố trong cả nước vẫn đang diễn ra rất quyết liệt; những tỉnh đứng cuối đang có lợi thế của “người đi sau” khi có thể tham khảo và áp dụng những cách làm hay, thực tiễn tốt sẵn có từ những tỉnh nhóm trên để cải thiện môi trường kinh doanh tại địa phương mình.

Năm 2022, tỉnh Quảng Ninh đề ra mục tiêu tiếp tục duy trì vị trí trong nhóm dẫn đầu cả nước về cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cải thiện bền vững năng lực cạnh tranh PCI, hướng tới mục tiêu tăng dần điểm tổng PCI qua từng năm. Cụ thể, tổng điểm phấn đấu lên 75,38 điểm. Đối với 10 chỉ số thành phần, phấn đấu có 6 chỉ số trong top 5/63, trong đó có 3 chỉ số dẫn đầu cả nước và 4 chỉ số trong top 10/63.

Để thực hiện mục tiêu trên thì việc tìm ra các sáng kiến mới, thực chất để cải thiện vượt bậc môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp đòi hỏi tỉnh thực hiện khẩn trương, nghiêm túc và quyết liệt. Tại hội nghị, hàng loạt các nhiệm vụ, giải pháp được đưa ra bàn thảo, tham góp ý kiến. Các sở, ngành, địa phương đều có cam kết nỗ lực vào cuộc triển khai công tác cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh. Cùng với đó, tập trung các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp thời kỳ hậu Covid-19.

Đồng chí Nguyễn Xuân Ký, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, cho rằng: Con đường duy nhất để Quảng Ninh giữ được thứ hạng không chỉ của chỉ số PCI mà cả các chỉ số PAR Index, SIPAS, PAPI thì bắt buộc tỉnh Quảng Ninh phải tiếp tục tập trung cho công tác tổ chức bộ máy, con người, công nghệ, quy trình, sự phối hợp liên thông giữa các cấp, các ngành trong hoạt động của hệ thống chính quyền địa phương. Đã đến lúc các cấp, các ngành phải làm mạnh mẽ hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, phát hiện xử lý sai phạm, nhất là hành vi tham nhũng vặt gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp. Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền phải nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo điều hành, dám làm, dám chịu trách nhiệm, đội ngũ cán bộ các cấp phải có động lực đổi mới, sáng tạo. Tất cả phải được đo đếm bằng các con số, chỉ số cụ thể.

Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Nguyễn Tường Văn, Chủ tịch UBND tỉnh, nhấn mạnh: Với mục tiêu giữ vững thương hiệu, vị thế của mình, Quảng Ninh triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp. Trong đó, tiếp tục đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong việc trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Tỉnh sẽ tạo môi trường bình đẳng trong tiếp cận các nguồn lực giữa các thành phần doanh nghiệp, các nhà đầu tư; tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp thúc đẩy sản xuất kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi giá trị; phát huy hiệu quả các Tổ công tác về hỗ trợ đầu tư Investor Care, Tổ công tác đặc biệt hỗ trợ doanh nghiệp, Tổ hỗ trợ đầu tư một số dự án trọng điểm… Cùng với đó, đẩy mạnh việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, xây dựng chính quyền, nền kinh tế số và xã hội số, công dân số; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu có đủ phẩm chất, năng lực uy tín đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.