Sự khác nhau giữa cúm mùa và cúm gia cầm trên người

Bạn đọc Đỗ Thị Lan, trú tại phường Ninh Dương, TP Móng Cái, hỏi: “Thời gian gần đây, tôi thấy nói nhiều về cúm A/H7N9 ở Trung Quốc và một số loại cúm gia cầm khác. Qua Báo Quảng Ninh, nhờ chuyên gia tư vấn giúp, triệu chứng nào để phân biệt một người bị mắc cúm thông thường hay cúm gia cầm?”.

Kiểm tra sức khoẻ cho bệnh nhân tại Khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Đa khoa tỉnh.

Báo Quảng Ninh đã trao đổi cùng bác sĩ Hà Mạnh Hùng, Trưởng Khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Đa khoa tỉnh để tư vấn giúp bạn.

- Xin bác sĩ cho biết, biểu hiện của người bị nhiễm cúm thông thường và cúm gia cầm có gì khác nhau?

+ Cúm là bệnh truyền nhiễm cấp tính lây theo đường hô hấp, do các virus cúm A, B, C gây nên.

Bệnh cúm mùa (hay cảm cúm) có thể xảy ra quanh năm, nhưng thường gặp vào mùa đông xuân. Bệnh lây nhiễm trực tiếp từ người bệnh sang người khoẻ qua các giọt nước bọt bắn ra khi nói chuyện, khi ho, hắt hơi. Bệnh thường lành tính, nhưng cũng có thể có những biến chứng nặng và nguy hiểm hơn ở những người có bệnh lý mạn tính về tim mạch, hô hấp, người suy giảm miễn dịch, người già (trên 65 tuổi), trẻ em (dưới 5 tuổi) và phụ nữ có thai. Bệnh thường xuất hiện sau khi nhiễm lạnh đột ngột hay nhiễm nước mưa, lạnh kéo dài. Biểu hiện bệnh thường đột ngột, người bệnh thấy sốt, cảm giác ớn lạnh, có thể sốt cao, rét run kèm theo có nhức đầu, đau mỏi toàn thân, đau nhức cơ, bắp, mệt mỏi, ăn không ngon; đau rát họng, ho khan, hắt hơi chảy mũi, ngạt mũi... Các biểu hiện này không diễn biến rầm rộ và thường không gây nguy hiểm đến tính mạng. Khi khám có thể thấy vùng họng amiđan xung huyết đỏ, khám tim, phổi, toàn thân không có gì đặc biệt. Chụp Xquang tim phổi bình thường, xét nghiệm bạch cầu không tăng. Diễn biến bệnh thường lành tính, khỏi sau 5 đến 7 ngày.

Còn khi mắc cúm gia cầm, người đang khoẻ mạnh, sau tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ sẽ có biểu hiện của nhiễm cúm, nhưng có thể nặng hơn như: Ho khan nhiều, đau tức ngực, khó thở, nghe phổi có tiếng ran ẩm, ran nổ. Sốt thường cao, liên tục từ 38,5-40oC. Thể trạng yếu, đau đầu, đau các cơ, khớp, nặng hơn có rối loạn ý thức, không đáp ứng các yếu tố ngoại cảnh... Trên phim Xquang thấy tổn thương mờ lan toả trường phổi hai bên và tiến triển rất nhanh. Xét nghiệm máu có thể có bạch cầu tăng cao nếu có bội nhiễm. Bệnh diễn biến rất nhanh, tím tái, suy hô hấp trong 1 vài ngày và có thể tử vong nếu không kịp thời đưa đến cơ sở y tế có đủ điều kiện chăm sóc và điều trị tích cực.

- Việc điều trị cúm và cúm gia cầm có giống nhau không, thưa bác sĩ?

+ Với người bị cúm thông thường, không có điều trị đặc hiệu, chủ yếu điều trị triệu chứng, giữ ấm, ăn lỏng dễ tiêu, hạ sốt bằng chườm ấm hoặc dùng thuốc khi sốt cao, bổ sung các vitamin nhóm C, B và cách ly trong thời gian bị bệnh. Nghỉ ngơi hợp lý thường sau 3-5 ngày hết sốt, sau 7 ngày sẽ khỏi.

Còn với bệnh nhân nhiễm cúm gia cầm thì việc điều trị phức tạp hơn, đảm bảo phải rất nhanh, kịp thời. Cần đến ngay cơ sở y tế có thể làm được các xét nghiệm vi sinh để sàng lọc, xác định chủng vi rút gây bệnh như: A/H7N9, A/H5N1, A/H5N6... Đồng thời, đánh giá tình trạng bệnh nhân xem có phải theo dõi sát và điều trị chống suy hô hấp bằng cách làm thông đường thở, hút sạch đờm, dãi, cho thở oxy, vỗ rung lồng ngực, cho bệnh nhân ho, khạc đờm ra ngoài. Nếu không đáp ứng và suy hô hấp nặng hơn thì cần thở máy không xâm nhập, thậm chí phải đặt ống nội khí quản để thở máy xâm nhập và các biện pháp hồi sức tích cực hơn nữa, chăm sóc nâng cao thể trạng để hồi phục sức khoẻ sau giai đoạn cấp cứu.

- Cách phòng bệnh cúm như thế nào, thưa bác sĩ?

+ Để phòng bệnh cúm mùa, người dân cần chú ý giữ ấm cơ thể, không để bị nhiễm nước, nhiễm lạnh kéo dài; vệ sinh cá nhân, súc miệng bằng nước muối pha loãng vào buổi sáng và tối để sát khuẩn vùng hầu họng; ăn uống đầy đủ, sinh hoạt điều độ, thể dục thường xuyên để tăng sức đề kháng.

Còn khi phát hiện người nhà có các triệu chứng lâm sàng sau tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ như đã nói phần trên, cần phải đưa đến cơ sở y tế tuyến huyện, tỉnh để cấp cứu, xử lý kịp thời. Nơi có gà, vịt, chim chết cần báo cáo với chính quyền địa phương; chôn lấp, đốt, khử khuẩn vùng gia cầm chết, cách ly đàn gia cầm nhiễm bệnh với môi trường sống của người, tuyệt đối không được ăn, đem cho, đem bán gia cầm đi nơi khác; tiệt trùng các vật dụng gia đình như chăn, màn, giường chiếu, áo quần của người nhiễm cúm gia cầm vừa sử dụng; vệ sinh, tiêu độc khử khuẩn môi trường sống. Hạn chế tiếp xúc, thăm nuôi, ăn uống với người bệnh; khi thăm nuôi phải mang kính, khẩu trang đặc chủng, áo quần, giày, găng tay bảo hộ do y tế cấp. Tuân theo y lệnh của thầy thuốc khi ra vào khu vực điều trị cách ly bệnh nhân.

- Xin cảm ơn bác sĩ!

Thu Nguyệt (Thực hiện)