Tăng cường hoạt động trợ giúp pháp lý

Theo Luật Trợ giúp pháp lý (TGPL), đối tượng được TGPL gồm: Người có công với cách mạng, người thuộc hộ nghèo, trẻ em, người DTTS cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi… Thời gian qua, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh đã thực hiện tốt công tác này.

Các trợ giúp viên pháp lý ở Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh vẫn còn nhớ rõ vụ án hình sự về tội “Giao cấu với người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi” xảy ra trên địa bàn TX Quảng Yên. Bị cáo thuộc diện hộ nghèo. Bị hại là trẻ vị thành niên (thời điểm xảy ra mới 13 tuổi).

Tại phiên tòa xét xử, trợ giúp viên pháp lý thực hiện TGPL cho bị cáo theo yêu cầu đã nhận định đây là vụ án xảy ra do cả hai bên (bị cáo và bị hại) đều là người chưa thành niên, đều hạn chế về nhận thức xã hội, kỹ năng sống cũng không hiểu biết quy định của pháp luật. Khi vụ án xảy ra, bị cáo không nhận thức đầy đủ về hành vi, cũng như hậu quả mà hành vi của mình gây ra, chỉ đơn thuần cho rằng mình có quan hệ tình cảm, yêu đương. Bản thân người bị hại cũng chủ động trong các lần giao cấu cùng bị cáo... Qua đó, TAND TX Quảng Yên đã tuyên phạt bị cáo 5 năm tù.

Đó chỉ là một trong rất nhiều vụ việc trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh đã thực hiện. Thời gian qua, công tác truyền thông luôn được trung tâm chú trọng thực hiện để đưa chính sách TGPL đến với người nghèo, người DTTS và các đối tượng yếu thế khác. 6 tháng đầu năm 2024, Trung tâm đã thực hiện biên soạn và phát hành 2.500 quyển sổ tay TGPL cho người DTTS số về hôn nhân gia đình và 13.000 quyển sách bỏ túi hỏi đáp về TGPL để cung cấp miễn phí cho người dân trên địa bàn tỉnh.

Công tác truyền thông về TGPL trong hoạt động tố tụng cũng được duy trì đều đặn theo các hoạt động của Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng tỉnh. 100% trụ sở cơ quan tiến hành tố tụng, nhà tạm giữ, trại tạm giam đều được niêm yết bảng thông tin, hộp tin về TGPL và cung cấp tờ gấp pháp luật, mẫu đơn yêu cầu TGPL, danh sách người thực hiện trợ giúp để người dân tìm hiểu khi có nhu cầu. Trung tâm cũng tích cực đưa tin, bài về hoạt động TGPL trên báo điện tử, cổng thông tin điện tử của Sở Tư pháp để người dân dễ dàng tiếp cận, tìm hiểu khi có nhu cầu.

Bên cạnh đó, Trung tâm còn đẩy mạnh hoạt động phối hợp thực hiện TGPL trong hoạt động tố tụng. Đầu năm 2024, Trung tâm đã tham mưu cho Sở Tư pháp tổ chức họp Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng tỉnh để triển khai nhiệm vụ công tác năm được thống nhất trong các ngành thành viên; đồng thời ban hành Kế hoạch số 10/KH-HĐ ngày 31/01/2024 về hoạt động của Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng tỉnh năm 2024.

Hoạt động TGPL tại cơ sở cũng được đẩy mạnh. Trung tâm tổ chức thành công hội nghị TGPL tại 10 xã, phường, thị trấn thuộc TX Đông Triều, huyện Hải Hà. Tại các hội nghị, đoàn công tác của Trung tâm đã phổ biến, giới thiệu nội dung cơ bản của Luật TGPL; Bộ luật Dân sự; Luật Hôn nhân và gia đình, cùng một số quy định pháp luật khác liên quan trực tiếp đến quyền lợi, nghĩa vụ của công dân... Đồng thời tư vấn, hướng dẫn pháp luật đơn giản cho người dân tham dự các hội nghị; trao đổi với chính quyền địa phương để quan tâm giải quyết, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho người dân.

Ngoài ra, Trung tâm cũng bố trí phòng tiếp dân riêng và cán bộ tiếp dân có trình độ chuyên môn phù hợp, tạo thuận lợi cho việc tiếp nhận và thụ lý các vụ việc TGPL, trong đó chú trọng đối với những vụ việc mà người yêu cầu TGPL có yêu cầu giữ bí mật, nhất là những vụ việc người được TGPL là phụ nữ, trẻ em bị xâm hại, tạo tâm lý yên tâm, tin tưởng để trình bày về vụ việc.

Nhờ đó, 6 tháng đầu năm 2024, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh đã thực hiện TGPL 115 vụ việc cho 115 người. Số vụ việc thành công, hiệu quả theo tiêu chí quy định tại Quyết định số 1179/QĐ-BTP ngày 16/5/2022 của Bộ Tư pháp là 60 vụ việc, tăng 30,4% so với cùng kỳ năm 2023.

Thông qua các hoạt động tư vấn, tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng, Trung tâm đã TGPL miễn phí, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các đối tượng được trợ giúp pháp lý có nhu cầu. Các vụ việc trợ giúp pháp lý được thụ lý và thực hiện theo đúng trình tự và quy định của pháp luật, không có trường hợp nào bị khiếu nại, tố cáo do vi phạm pháp luật.