Trải nghiệm hoạt động văn hóa truyền thống ở Bảo tàng Quảng Ninh

Hấp dẫn lứa tuổi thanh, thiếu nhi, các chương trình trải nghiệm mà Bảo tàng Quảng Ninh thực hiện kể từ năm 2015 đến nay, đều xây dựng từ ý tưởng gắn các hoạt động trải nghiệm với những giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc...

Các em học sinh lớp 5A9 Trường Tiểu học Hạ Long (TP Hạ Long) tạo hình và trang trí bình gốm trong chương trình “Em là nghệ nhân nhí” hè năm 2019.

Chương trình trải nghiệm đầu tiên của đơn vị được tổ chức vào dịp Trung thu năm 2015 với chủ đề Đêm hội trăng rằm và duy trì đều đặn hàng năm cho đến nay. Tết Trung thu - tết của thiếu nhi qua Đêm hội trăng rằm được tái hiện đậm sắc màu truyền thống với các nhân vật cổ tích quen thuộc như chị Hằng, chú Cuội, những đồ chơi dân gian như đèn ông sao, tiến sĩ giấy, mặt nạ giấy bồi với mâm ngũ quả trông trăng... Hòa vào không gian ấy, các em nhỏ được trực tiếp trải nghiệm làm các món đồ chơi dưới sự hướng dẫn của các nghệ nhân, các cán bộ, nhân viên của Bảo tàng Quảng Ninh.

Sau Trung thu là tới Tết Nguyên đán và kết thúc năm học là sang hè, những dịp này đơn vị đều tổ chức các chương trình trải nghiệm. Trong đó, không mở rộng nhưng đã trở thành hoạt động truyền thống trước thềm Tết Nguyên đán những năm gần đây, Bảo tàng Quảng Ninh đều duy trì tổ chức chương trình trải nghiệm Tết cho các thành viên gia đình trong đơn vị, để các thành viên, nhất là các em nhỏ được trải nghiệm các hoạt động của Tết Nguyên đán đầy đủ, ý nghĩa hơn. Như chương trình trải nghiệm Tết Nguyên đán 2019 vừa qua, các gia đình đã cùng nhau gói bánh chưng, làm thiệp chúc Tết, bày mâm ngũ quả ngày Tết... trong không gian đậm phong vị Tết truyền thống của người Việt.

Không gian rực rỡ sắc màu trong chương trình trải nghiệm Vui hội trăng rằm, được Bảo tàng Quảng Ninh tổ chức dịp Trung thu 2018.

Còn hoạt động trải nghiệm hè được đơn vị tổ chức lần đầu tiên vào năm 2017 với chủ đề “Ngày hè tuổi thơ”. Không gian chương trình được thiết kế đậm sắc màu đồng quê để các em tha hồ tìm hiểu về các nông cụ truyền thống của người Việt; trải nghiệm các trò chơi dân dã như ô ăn quan, làm diều giấy, thuyền giấy... Nối tiếp đó, các chương trình trải nghiệm hè 2 năm nay luôn được Bảo tàng Quảng Ninh thay đổi chủ đề với những sáng tạo độc đáo, hấp dẫn thiếu nhi nhưng luôn khéo léo gắn với ý nghĩa giáo dục truyền thống cho các em. Sau “Ngày hè tuổi thơ” là chương trình với chủ đề “Sĩ tử xưa - nay”, rồi “Em là nghệ nhân nhí”. Nếu như chương trình “Ngày hè tuổi thơ” đậm phong vị thôn quê thì “Sĩ tử xưa - nay” lại tái hiện không gian đậm màu sắc khoa cử truyền thống, từ góc trưng bày sĩ tử thời xưa với đầy đủ lều, chõng, bút, nghiên cho đến những thước phim sinh động mô phỏng lại việc học hành, khoa cử của các sĩ tử xưa. Các em còn được vẽ tranh, tô màu chữ thư pháp, in tranh dân gian Đông Hồ, gấp giấy, làm quạt giấy là các hoạt động trải nghiệm đòi hỏi sự khéo léo nhất định.

Các em nhỏ thử sức khi tham gia bày mâm ngũ quả và trang trí cành mai Tết trong chương trình trải nghiệm Tết năm 2019 tại Bảo tàng Quảng Ninh.

Hè năm nay, hàng trăm em học sinh lại đã và đang trải nghiệm với chương trình “Em là nghệ nhân nhí”. Thử sức với việc làm thuyền gỗ, nặn đồ gốm hay vẽ trang trí các bình gốm, các bạn nhỏ đã thể hiện sự hào hứng, thích thú thấy rõ. Dưới sự hướng dẫn tỷ mỷ, tận tình của các anh, chị là nhân viên Bảo tàng Quảng Ninh, đa số các bạn nhỏ, kể cả chỉ mới ở độ tuổi mầm non đã có thể tạo hình hoàn thiện những chiếc bát, bình gốm khá đẹp mắt. Em Phạm Gia Huy, lớp 5A9 Trường Tiểu học Hạ Long, chia sẻ: “Cháu chưa bao giờ nặn gốm nhưng được các cô chú hướng dẫn, cháu đã nặn được 1 chiếc bát,  1 cái lọ đựng hoa, giờ đang vẽ tiếp 1 lọ hoa nữa. Khi mang về cháu sẽ để lên góc học tập của mình để nhớ về đợt trải nghiệm này”.

Đặc biệt hấp dẫn các em thiếu nhi là các trò chơi dân gian – hiện đại trong các chương trình. Các em vô tư reo hò, hoà mình vào các trò chơi tập thể, như: Mèo đuổi chuột, nhảy bao bố, kéo co, vác cọc gỗ theo tích chiến thắng Bạch Đằng giang năm xưa hoặc vui vẻ chơi các trò chơi dân dã như đánh chuyền, đánh chắt, ô ăn quan... Sức hút của các chương trình rất đáng kể với hàng nghìn em học sinh tham gia cho đến nay. Riêng chương trình trải nghiệm “Em là nghệ nhân nhí”, chỉ tính từ ngày 25/5 đến 1/6 đã có 11 đoàn đăng ký với tổng số 545 em học sinh các trường tiểu học, THCS trên địa bàn tỉnh tham gia.

Các trò chơi dân gian – hiện đại trong các chương trình trải nghiệm luôn có sức hút với các em thiếu nhi.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, để các chương trình trải nghiệm sinh động, hấp dẫn trẻ thơ, đơn vị đều có sự đầu tư nghiên cứu xây dựng những không gian trải nghiệm vừa đậm nét văn hoá truyền thống vừa mới mẻ, màu sắc phong phú, rực rỡ. Ở một số chương trình, đơn vị còn mời một số nghệ nhân dân gian, họa sĩ tham gia. Đặc biệt, các đoàn viên thanh niên của đơn vị luôn giữ vai trò nòng cốt, được cử đi học và tự tìm hiểu để thực hiện ở hầu hết các khâu, từ may các bộ trang phục truyền thống cho đến trang trí và trực tiếp hướng dẫn cho các em nhỏ trong các hoạt động trải nghiệm...

Phan Hằng

[links()]