Những ngày áp Tết nguyên đán năm 2020 khi thông tin về bệnh viêm phổi lạ xuất hiện ở TP Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc), công tác chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với tình hình dịch bệnh tại Quảng Ninh diễn ra khẩn cấp từ cơ quan quản lý nhà nước, các lực lượng chuyên môn đến người dân, doanh nghiệp. Phương châm “3 trước” (nhận diện, chủ động phòng, chống trước; chuẩn bị phương án, phương tiện vật tư trước; phát hiện, hành động, xử lý trước), “4 tại chỗ” (lực lượng tại chỗ, chỉ huy tại chỗ, phương tiện tại chỗ, hậu cần tại chỗ) được truyền tải xuyên suốt quá trình hành động chống dịch trong toàn hệ thống chính trị. Và trong 60 ngày qua phương châm hành động này là chiến thuật quan trọng của Quảng Ninh trong cuộc chiến “chống giặc” Covid-19.

Khi dịch Covid-19 xuất hiện và bùng phát mạnh tại TP Vũ Hán (Trung Quốc), cả nước nhìn về Quảng Ninh, Cao Bằng, Lạng Sơn với rất nhiều lo lắng vì đây là những địa bàn có đường biên giới tiếp giáp với Trung Quốc, nguy cơ xâm nhập dịch rất cao. Đặc biệt Quảng Ninh ngoài đường biên giới trên bộ còn có đường biên giới trên biển với Trung Quốc, có hoạt động giao thương, du lịch, dịch vụ rất lớn, cộng thêm có các điểm du lịch thu hút số lượng rất lớn du khách đến từ quốc gia này, đúng vào thời điểm nghỉ Tết nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng của lượng khách đến từ quốc gia này tăng cao nên mối nguy xâm nhập dịch lại càng lớn.

Xác định là địa bàn tuyến đầu trong phòng chống dịch Covid-19, ngay từ giai đoạn đầu tỉnh Quảng Ninh đã chủ động nhận diện, ứng phó theo diễn biến từng ngày của dịch bệnh. Bí thư Thành ủy Móng Cái Nguyễn Văn Ánh kể: Chiều 29 Tết tôi nhận thông tin từ các cơ quan chuyên môn về tình hình dịch bệnh do virus corona gây ra tại TP Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc) và dự báo khả năng dịch có thể tác động đến rất nhiều nước, trong đó TP Móng Cái là một trong những địa bàn nguy cơ cao, ngay lập tức các phương án tác chiến được thống nhất và quyết định hành động ngay. Gần 100 chốt kiểm soát hoạt động 24/24h được thiết lập tại các cửa khẩu, đường mòn, lối mở kéo dài từ Móng Cái đến Hải Hà, Bình Liêu. Nhận diện tình hình dịch ở các địa phương bên kia biên giới diễn biến phức tạp, tỉnh đã chỉ đạo ngay lập tức thực hiện việc cách ly nghiêm ngặt người Việt Nam nhập cảnh qua Cửa khẩu quốc tế Móng Cái từ 16h00 ngày 1/2/2020, để quản lý và theo dõi, giám sát sức khỏe trong 14 ngày. Lấy Trung tâm y tế của thành phố vừa hoàn thành xây dựng làm Bệnh viện cách ly đặc biệt, một số khách sạn được trưng dụng làm nơi cách ly. Toàn bộ cư dân biên giới của Móng Cái, Hải Hà, Bình Liêu hạn chế di chuyển và thực hiện khám sức khỏe toàn dân.

Phải khẳng định rằng đây là những quyết định rất kịp thời, chúng ta đã chọn đúng thời điểm “vàng” triển khai các công tác này. Bởi thứ nhất đối với việc khám sức khỏe toàn dân đúng vào thời gian nghỉ Tết, người dân còn đang ở nhà nên chỉ trong vòng 1 tuần (từ ngày 1/2 đến 6/2) Móng Cái, Hải Hà, Bình Liêu thực hiện xong việc khám, quản lý sức khỏe cho 100% người dân trên địa bàn, trên cơ sở đó hoàn thành việc thiết lập hồ sơ điện tử theo dõi. Với đặc thù của các địa phương giáp biên, hoạt động giao thương, di chuyển của người dân rất phức tạp, công tác quản lý nhân khẩu gặp rất nhiều khó khăn. Vì vậy, khi thực hiện khám sức khỏe toàn dân trong bối cảnh dịch biễn biến nhanh, phức tạp, người dân ủng hộ các chỉ đạo phòng chống dịch của chính quyền nên cán bộ y tế, cán bộ xã, phường khi thực hiện việc khám sức khỏe toàn dân vô cùng thuận lợi, lại nắm được luôn lịch trình di chuyển của nhân dân trên địa bàn, từ đó xây dựng được sơ đồ dịch tễ vừa đảm bảo quản lý vừa thuận lợi trong việc xử lý khi có tình huống dịch bệnh xảy ra. Thứ hai, trong bối cảnh Móng Cái đang là tâm điểm của cả nước, việc có Bệnh viện cách ly đặc biệt tạo tâm lý yên tâm cho người dân trên địa bàn, là cơ sở để chúng ta bình tĩnh, xử trí khi phát hiện trường hợp nhiễm bệnh.  

Từ Móng Cái “trọng điểm của trọng điểm” nhìn lại 60 ngày chống dịch bệnh Covid-19 vừa qua của toàn tỉnh Quảng Ninh thấy rằng với các kịch bản ứng phó chủ động nhận diện, chủ động phương án xử lý nên đã giữ được “sạch” sân nhà trong giai đoạn đầu chống dịch. Chiến lược “vàng” của Quảng Ninh không chỉ là những bệnh viện cách ly đầu tiên trong cả nước được thành lập với đầy đủ thiết bị hiện đại và đội ngũ cán bộ, y, bác sĩ giỏi chuyên môn, sẵn sàng làm nhiệm vụ 24/24h, những trung tâm thu dung, điều trị được thành lập ngay, những đội phản ứng nhanh ngay lập tức có mặt ở những nơi xảy ra dịch bệnh mà trên tất cả đó là chiến lược của tinh thần “kỷ luật và đồng tâm” trong cơn đại dịch. Những cuộc họp khẩn cấp diễn ra trong đêm để triển khai ngay các đối sách phù hợp trước các diễn biến nhanh của dịch bệnh, những quyết định sáng suốt đóng-mở cửa khẩu trong từng thời điểm vừa đảm bảo an toàn phòng dịch vừa giữ được cơ hội sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp, tạo sự yên tâm, tin tưởng của nhà đầu tư đối với chính quyền trong mọi tình huống; các phương án đón người Việt trở về từ tâm dịch Vũ Hán (Trung Quốc), Hàn Quốc qua Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn an toàn, đúng quy định…. đã khẳng định một Quảng Ninh bình tĩnh, chủ động, kịp thời, chính xác trong cuộc chiến “chống giặc” Covid-19. Chính từ sự đoàn kết, đồng lòng, những chiến lược “vàng” được đưa ra đúng thời điểm “vàng” nên kết thúc giai đoạn 1, Quảng Ninh không để xuất hiện ca bệnh nào trên địa bàn, giữ được trọn vẹn niềm tin của cả nước về tinh thần chống dịch của địa phương ở tuyến đầu.

Giai đoạn 2 của cuộc chiến phòng chống dịch Covid-19, được các chuyên gia y tế xác định là cam go hơn rất nhiều so với giai đoạn đầu vì ứng phó với dịch lúc này không chỉ ở tuyến biên giới giáp với Trung Quốc mà là trăm ngả đổ về, từ trong phát ra. Với tốc độ lây lan quá nhanh, phức tạp của dịch bệnh buộc mỗi địa phương phải có những kịch bản ứng phó mới linh hoạt hơn. Trong hoàn cảnh vừa phải đảm bảo an toàn phòng dịch của địa bàn tuyến đầu nơi cửa ngõ biên giới của đất nước vừa phải ứng phó với sự xâm nhập dịch đến từ các nước ngoài Trung Quốc, từ chính người dân của địa phương trở về từ các vùng dịch, Quảng Ninh với phương châm hành động “nhận diện, chủ động phòng, chống trước; chuẩn bị phương án, phương tiện vật tư trước; phát hiện, hành động, xử lý trước” đã tạo sự bình tĩnh, vững vàng, sức mạnh của cả hệ thống chính trị, của toàn dân để chống lại vạn sự biến động đang bủa vây.

Đó là, trong những ngày đầu tháng 3, khi thông tin về bệnh nhân số 17 nhiễm Covid-19 từ Anh trở về trên chuyến bay VN0054 ngày 2/3, tỉnh Quảng Ninh đã ngay lập tức chủ động rà soát những người đi trên chuyến bay có đến Quảng Ninh, nhanh chóng xây dựng được sơ đồ dịch tễ của những người nước ngoài đến Quảng Ninh, người Quảng Ninh đi trên chuyến bay và những người có liên quan. Kịch bản ứng phó khẩn cấp của Quảng Ninh là ngay trong đêm 7/3 cuộc họp trực tuyến của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh với các địa phương diễn ra, các lực lượng tác chiến của TP Hạ Long (nơi được xác định là những du khách nước ngoài đã đến tham quan, nghỉ dưỡng) vào vị trí thực hiện nhiệm vụ, công tác khoanh vùng, tiêu độc, khử trùng, cách ly được nhanh chóng hoàn tất, mọi việc được xử nhanh gọn ngay trong đêm 7/3. Sáng 8/3, người dân Hạ Long đón ngày mới trong sự yên bình, mọi thứ vẫn diễn ra như cuộc sống hàng ngày, không đổ xô mua hàng tích trữ, không di chuyển chạy dịch, thông tin về tình hình dịch bệnh, hành trình di chuyển, sơ đồ dịch tễ của các bệnh nhân được công khai đến từng hộ dân, công tác khai báo y tế và khám sức khỏe cho toàn dân được triển khai đồng loạt ở các địa phương… Tất cả tạo sự bình tĩnh, tin tưởng của người dân vào công tác chỉ đạo phòng chống dịch bệnh của chính quyền và sự an toàn cho Quảng Ninh trước giai đoạn diễn biến mới của dịch.

Sau khi xác định nguồn xâm nhập dịch trong giai đoạn 2 chủ yếu từ các du khách người nước ngoài hoặc người Việt Nam ở nước ngoài trở về từ các vùng có dịch hoặc trên chuyến bay có bệnh nhân bị nhiễm Covid-19, ngay lập tức ngày 12/3, Quảng Ninh thực hiện việc tạm dừng đón khách tham quan, du lịch vịnh Hạ Long, Bái Tử Long, trên các đảo thuộc vùng biển đảo Cô Tô, Vân Đồn, Khu di tích danh thắng Yên Tử, không cấp phép lưu trú trên vịnh Hạ Long. Đồng thời ban hành Công điện khẩn tăng cường quản lý nhân khẩu trên địa bàn. Chính vì vậy, dù trong bối cảnh đang phải chống dịch từ trăm ngả, từ trong ra, nhưng đối sách xử lý của Quảng Ninh vẫn đảm bảo kịp thời, chặt chẽ, không bị động, bất ngờ. Người dân hoàn toàn yên tâm, tin tưởng vào xử lý của chính quyền, không hoang mang, lo sợ, tích cực phối hợp với cơ quan chuyên môn, chính quyền địa phương thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh. Điển hình như với trường hợp bệnh nhân số 52 là du học sinh từ Anh trở về, ngay khi có kết quả xét nghiệm lâm sàng lần 1, tỉnh đã triển khai khẩn cấp cách biện pháp khoanh vùng, xử lý nên đã kịp thời ngăn chặn không để phát sinh thêm các trường hợp tiếp xúc gần hoặc tiếp xúc với người tiếp xúc gần.

Nhận diện diễn biến dịch trong tình hình mới, cần tập trung cao độ để kiểm soát lây nhiễm, khi các nguồn xâm nhập dịch từ ngoài biên giới đã được tăng cường các biện pháp mạnh, toàn bộ người nhập cảnh trở về đã được đưa vào các khu cách ly tập trung, nguồn bệnh phát ra sẽ là từ trong nước, từ địa phương này sang địa phương khác nên tỉnh Quảng Ninh quyết định thành lập 10 chốt kiểm soát dịch trên tất cả các cửa ngõ đường bộ vào tỉnh từ ngày 19/3. Theo đó, tất cả người nước ngoài, người Việt Nam đến Quảng Ninh đều thực hiện đo thân nhiệt, khai báo y tế, lịch sử đi lại, tỉnh sẽ tổ chức cách ly y tế đối với các trường hợp đến Quảng Ninh từ những địa phương đã công bố dịch theo quy định và những trường hợp khẩn cấp, đặc biệt.

Lấy phòng là chính, cách ly là chủ đạo, người dân là trung tâm, hộ gia đình là nòng cốt, Quảng Ninh đang triển khai phòng chống dịch bệnh Covid-19 với tinh thần “3 trước”, “4 tại chỗ” để ngăn chặn, hạn chế tối đa các nguồn lây nhiễm, cùng cả nước chiến thắng dịch bệnh.

Ngọc Lan – Thu Chung

Trình bày: Tất Đạt

Bài 2: “Kỷ luật và đồng tâm” là “pháo đài” chống dịch