Về thực trạng thẩm lậu ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện

Nội dung chất vấn: Đề nghị Công an tỉnh cho biết thực trạng việc thẩm lậu ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện, như quán bar, karaoke, vũ trường, khách sạn ngày càng gia tăng, nhất là ở các thành phố, đô thị của tỉnh?

Trả lời của Công an tỉnh:

Thời gian qua, công tác phòng, chống và kiểm soát ma tuý trên địa bàn tỉnh có nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên, tình hình tệ nạn và tội phạm về ma túy trên địa bàn tỉnh vẫn tiềm ẩn diễn biến phức tạp, trong đó nổi lên một số vấn đề đáng quan tâm sau:

- Số người nghiện ma túy các loại còn nhiều, qua rà soát, thống kê, tính đến 30-4-2017 có 3.153 người nghiện ma túy (tăng 10,6% so với thời điểm tháng 11-2016). Nguyên nhân tăng do: (1) Ngày càng nhiều người nghiện tự nguyện khai báo tình trạng nghiện để tham gia chương trình điều trị chất thay thế methadone và đăng ký cai nghiện tự nguyện tại Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh, nhất là sau khi HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết về hỗ trợ người nghiện đi cai nghiện tự nguyện. (2) Xu hướng sử dụng ma túy, chủ yếu là ma túy tổng hợp (MTTH) đang lan rộng, nhất là trong tầng lớp thanh, thiếu niên hiện nay. (3) Mặt khác do một số địa phương đã quan tâm chỉ đạo làm tốt công tác rà soát, thống kê người nghiện trên địa bàn.

Đáng chú ý, số người nghiện mới các chất ma túy truyền thống (thuốc phiện, heroin) rất ít, chủ yếu là số đã nghiện nhiều năm, song tình trạng sử dụng các chất MTTH, nhất là ma túy dạng đá, trong thanh, thiếu niên tại các địa bàn trọng điểm diễn biến phức tạp có xu hướng tăng. Bên cạnh đó, xuất hiện tình trạng một số đối tượng sử dụng MTTH có biểu hiện mất kiểm soát hành vi (ngáo đá), tiềm ẩn phát sinh vụ việc nghiêm trọng, song công tác quản lý, xử lý đang khó khăn do vướng mắc về quy định pháp luật.

- Trong 6 tháng đầu năm nay, các lực lượng chức năng toàn tỉnh bắt giữ, xử lý 226 vụ/385 đối tượng về ma túy. Riêng lực lượng công an toàn tỉnh bắt 213 vụ/374 đối tượng, trong đó xử lý hình sự 207 vụ/322 đối tượng, xử lý hành chính 6 vụ/52 đối tượng; thu giữ gần 7,1kg MTTH, 5,34kg cần sa, 0,5kg heroin; so với cùng kỳ năm 2016 giảm 17,8% về số vụ và 7% về đối tượng. Sở dĩ số liệu bắt giữ, xử lý tội phạm về ma túy giảm là do các lực lượng chức năng đã chủ động làm tốt công tác phòng ngừa, đấu tranh đối với loại tội phạm này, trong đó chủ yếu là việc tập trung đánh mạnh cắt đứt nguồn cung và cầu (năm 2016, Quảng Ninh xếp thứ 4/10 tỉnh, thành có kết quả bắt giữ cao nhất cả nước, sau: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Nghệ An).
- Số vụ vận chuyển ma túy qua biên giới được phát hiện trong 6 tháng đầu năm nay giảm nhiều so với cùng kỳ năm 2016. Tuy nhiên, các đối tượng vẫn liều lĩnh, thay đổi phương thức, thủ đoạn để đưa MTTH từ Trung Quốc vào Việt Nam và heroin từ Việt Nam sang Trung Quốc qua Quảng Ninh. Các lực lượng chức năng đã bắt giữ 10 vụ/11 đối tượng, thu giữ 9,982kg MTTH (trong đó có 1 đối tượng phạm tội có quốc tịch Trung Quốc), giảm 32 vụ, 50 đối tượng so với cùng kỳ năm 2016.

- Tình hình tội phạm liên quan đến MTTH vẫn có xu hướng tăng (các lực lượng chức năng đã bắt giữ 133 vụ/220 đối tượng, thu giữ 12,4kg MTTH). Đáng chú ý, tại địa bàn trọng điểm, tình hình mua bán, tiêu thụ MTTH tiếp tục diễn biến phức tạp, có dấu hiệu hình thành các đường dây, ổ nhóm (6 tháng đầu năm nay, lực lượng công an đã bắt giữ 9 vụ/38 đối tượng; thu giữ 3,062kg MTTH, 1,5kg cần sa, 1 khẩu súng tự chế và 2 viên đạn. Gần đây nhất Công an tỉnh phát hiện, triệt phá 2 đường dây mua bán MTTH, thu giữ gần 3kg ketamine, ma túy đá, 100 hộp shisha và nhiều tang vật liên quan).

- Tình trạng trồng cây cần sa và mua bán, sử dụng cần sa vẫn tiếp tục diễn ra tại các địa bàn Hạ Long, Cẩm Phả, Vân Đồn (6 tháng đầu năm nay phát hiện, xử lý 3 vụ/3 đối tượng trồng, mua bán cần sa; thu giữ 2,205kg cần sa khô, 3,12kg và 4 cây cần sa tươi).

* Về thực trạng của việc thẩm lậu ma túy tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT trên địa bàn:

Toàn tỉnh hiện có 3.332 cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT, tăng 20 cơ sở so với cùng kỳ năm 2016. Trong đó: Kinh doanh cho thuê lưu trú (khách sạn, nhà nghỉ, nhà trọ, tàu ngủ đêm) là 1.543 cơ sở; karaoke là 393 cơ sở; vũ trường là 3 cơ sở. Do vậy việc thẩm lậu MTTH vào các cơ sở kinh doanh này là rất khó kiểm soát, thực trạng này không chỉ của riêng Quảng Ninh, mà là chung trong cả nước. Qua công tác nắm tình hình, trên địa bàn tỉnh hiện có 92 cơ sở kinh doanh karaoke, vũ trường, khách sạn, nhà nghỉ có dấu hiệu nghi vấn liên quan đến hoạt động tổ chức sử dụng và sử dụng trái phép chất ma túy.

Về loại ma túy thường được các đối tượng sử dụng trong các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT: Tại các vũ trường, quán karaoke, các đối tượng sử dụng các loại MTTH, như thuốc lắc, ketamine, “nước vui”, “trà sữa”...; còn trong các khách sạn, nhà nghỉ, nhà trọ, các đối tượng thường sử dụng MTTH dạng đá. Trong 6 tháng đầu năm nay, lực lượng công an toàn tỉnh đã phát hiện, bắt giữ 2 vụ/25 đối tượng có hành vi sử dụng và tổ chức sử dụng trái phép chất MTTH tại các cơ sở kinh doanh karaoke, nhà trọ; trong đó xử lý hình sự 2 vụ/5 đối tượng về các hành vi: Mua bán trái phép ma túy (4 đối tượng); chứa chấp sử dụng trái phép ma túy (1); xử lý hành chính 20 đối tượng về hành vi: Sử dụng trái phép chất ma túy, trong đó có 1 đối tượng là quản lý tại cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT, các đối tượng còn lại là khách của các cơ sở này. Trước đó năm 2016 đã phát hiện, bắt giữ tổng số 12 vụ/119 đối tượng có hành vi sử dụng và tổ chức sử dụng trái phép chất MTTH tại các cơ sở kinh doanh karaoke, nhà nghỉ... đã xử lý hình sự 5 vụ/11 đối tượng về các hành vi: Mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy (7); tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy (3); chứa chấp sử dụng trái phép chất ma túy (1). Còn lại là xử lý hành chính, trong đó có 1 đối tượng là quản lý tại cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT, 10 đối tượng còn lại là khách đến các cơ sở này.

* Hiện nay, công tác đấu tranh với hoạt động lợi dụng các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT để thẩm lậu ma túy đang gặp một số khó khăn, vướng mắc sau:

+ Vướng mắc trong quy định của pháp luật, cụ thể ở đây là việc chứng minh, làm rõ vai trò của các đối tượng để xử lý về hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy là rất khó vì chưa có tiêu chí cụ thể. Do vậy, nhiều vụ việc cơ quan công an bắt giữ chỉ xử lý đối tượng về hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, chứ không xử lý được về hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.

+ Chế tài xử lý đối với các cơ sở kinh doanh có điều kiện vi phạm để cho nhiều người sử dụng trái phép ma túy chưa đủ sức răn đe. Có những cơ sở kiểm tra phát hiện vi phạm nhiều lần, nhưng nếu nằm ngoài phạm vi thời hạn 1 năm thì không bị coi là tái phạm và không có cơ sở để đề nghị rút giấy phép kinh doanh. Cá biệt, có những cơ sở tìm cách thay đổi người đứng tên giấy phép kinh doanh nhằm trốn tránh sự xử lý của pháp luật.

Để nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa việc ma túy thẩm lậu vào các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT, Công an tỉnh đã chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tăng cường đấu tranh, bắt giữ các ổ nhóm, đường dây chuyên cung cấp MTTH cho các quán bar, karaoke trên địa bàn. 6 tháng đầu năm nay, đã bắt giữ 9 vụ/38 đối tượng; thu giữ 3,062kg MTTH, 1,5kg cần sa... Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong quản lý, kiểm tra các hoạt động kinh doanh dịch vụ karaoke, vũ trường, kịp thời phát hiện những hành vi mua bán, tàng trữ, sử dụng, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy; tăng cường tuyên truyền để các cá nhân, tổ chức hoạt động kinh doanh dịch vụ karaoke, vũ trường nhận thức rõ trách nhiệm, tự giác đấu tranh, tố giác, chủ động phòng, chống các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh karaoke, vũ trường.