Phim tài liệu - nghệ thuật “Quảng Ninh - Hội tụ và Lan toả”: Thách thức cao, kỳ vọng lớn

Dù chỉ kéo dài khoảng 30 phút nhưng việc xây dựng bộ phim tài liệu - nghệ thuật “Quảng Ninh - Hội tụ và Lan toả”, một trong những hoạt động tuyên truyền dịp lễ trọng kỷ niệm 50 năm thành lập tỉnh, dành được sự chú ý đặc biệt và kỳ vọng lớn của Quảng Ninh...

Điều đó được thể hiện qua rất nhiều ý kiến tâm huyết của giới văn nghệ sĩ trung ương, địa phương và cán bộ các thời kỳ của tỉnh tại hội thảo về kịch bản phim vừa được tổ chức vừa qua. Xin nói thêm rằng, trước hội thảo này, kịch bản phim đã được góp ý, chỉnh sửa tới 4 lần, vậy nhưng tới đây dường như vẫn còn rất nhiều thứ cần bổ sung, chỉnh sửa thậm chí là thay đổi hoàn toàn. Dày dạn kinh nghiệm ở dạng phim phục vụ các ngày lễ lớn nhưng với yêu cầu khác hẳn, “đòi hỏi sự đổi mới tư duy, sự bứt phá về cách nhìn nhận vấn đề, về kết cấu nội dung, nghiệp vụ làm phim” của Quảng Ninh đã làm NSND Lương Đức, đạo diễn lão làng của Hội Điện ảnh Việt Nam không khỏi “choáng”. Ông chia sẻ: “Chúng tôi làm các phim dạng “cúng cụ” thế này thường là liệt kê thành tựu của các ngành trong từng giai đoạn. Nhưng với Quảng Ninh thì đó phải là một tác phẩm điện ảnh hội tụ trí tuệ, tinh hoa lớp lớp cán bộ, nội dung khẳng định như một bức tranh KT-XH đang toả sáng... Yêu cầu cao, lại trưng dụng ý kiến nhiều người, tôi lo việc “lắm cha con khó lấy chồng” nhưng sau đã bị thuyết phục hoàn toàn...”.

Hội thảo về kịch bản phim “Quảng Ninh - Hội tụ và Lan toả” đã nhận được sự góp ý của nhiều văn nghệ sĩ, cán bộ các thời kỳ của Quảng Ninh.

Quả thật, khi nghe hàng chục ý kiến tại hội thảo về mới thấy “đáng giá” bởi với kiến thức của một người làm nghề thôi là không đủ khi bộ phim  đi sâu vào những vấn đề căn bản, nòng cốt nhất của tỉnh trải dài suốt hành trình hơn 50 năm qua. Đó là những kiến thức lịch sử, văn hoá phong phú, cần sự am hiểu sâu rộng và tỉ mỉ đến từng chi tiết nhỏ; là sự xâu chuỗi, kết nối các sự kiện tạo thành một tổng thể; là những chiến lược lớn, gắn với sự bứt phá mạnh mẽ của địa phương và tác động tới toàn tỉnh v.v.. Và hơn thế, cả những thứ đụng đến “nghề” của người làm phim, như: Số lượng phỏng vấn, nhân vật phỏng vấn... theo kịch bản là quá nhiều, nhưng nếu không có sự góp ý tại hội thảo thì hẳn tổng đạo diễn cũng không dám cắt vì nhiều lẽ.

Hơn thế, bộ phim ra đời trong bối cảnh đã từng có nhiều phim tài liệu - nghệ thuật làm về Quảng Ninh thành công, trong đó có không ít hình ảnh, chi tiết “đắt” là dấu ấn khó quên, khó vượt với những nhà làm phim sau này. Việc chọn lọc những hình ảnh, chi tiết vừa “đắt”, vừa “mới”, “sáng tạo” trong giới hạn dung lượng bộ phim cũng là một điều không dễ khi mảnh đất Quảng Ninh từng được ví như “Nước Việt Nam thu nhỏ”... Chẳng thế mà các nhà làm phim đã toả đi thực tế sáng tác, khai thác tư liệu, địa hình quay phim tại Quảng Ninh ở hầu hết các địa danh của tỉnh vào 2 đợt trong năm 2012, nhưng hình ảnh dù nhiều vẫn ở tình trạng “nghèo nàn”, “thiếu thốn”, thậm chí là chưa chính xác.

Tính hiệu quả, sự mới mẻ, hấp dẫn của bộ phim với đông đảo người xem cũng là một yêu cầu cao được đặt ra. Phim sẽ chiếu ở đâu, cho những ai xem hay sẽ chỉ để “mẹ hát, con khen hay”? Chúng ta đang “tự khen mình”, liệu có đưa ra những khó khăn để người Quảng Ninh bên cạnh tự hào truyền thống cũng ý thức rõ ràng hơn để vươn lên; và làm sao để gọi mời sự đầu tư vào Quảng Ninh...? Bài toán khó này đã được “chọn mặt gửi vàng”, cùng với đó là sự hỗ trợ tích cực của Quảng Ninh. Tại hội thảo nói trên, đồng chí Đỗ Thị Hoàng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ đã khẳng định là những ý kiến đa chiều, thậm chí trái ngược là rất cần thiết cho việc hoàn thiện bộ phim. Sự thiếu hụt vốn kiến thức lịch sử về Quảng Ninh của đoàn làm phim sẽ được “lấp đầy” bằng sự cố vấn, biên tập của các văn nghệ sĩ, nhà nghiên cứu văn hoá có uy tín của tỉnh. Cùng với đó, cần khai thác, sử dụng tốt hình ảnh về người Quảng Ninh hôm qua, hôm nay, những thước phim tư liệu cũ để bộ phim có sự chân thực, sinh động…

NSND Lương Đức từng làm bộ phim “Đất Hạ Long” vang danh từ hơn 30 năm trước. Lần này, trọng trách lại được giao cho ông, dù có nhiều khó khăn nhưng hy vọng ông sẽ vượt qua chính mình để làm nên một bộ phim nữa có tiếng vang lớn về Quảng Ninh.

Ngọc Mai