Nhận thức đúng đắn về việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, hệ thống chính trị của Đảng, Nhà nước ta

Thời gian vừa qua, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành Kết luận số 126-KL/TW về một số nội dung, nhiệm vụ tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị năm 2025; Kết luận số 127-KL/TW về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Lợi dụng vấn đề này, trên một số trang mạng xã hội có luận điệu xuyên tạc, thông tin giả để chống phá Đảng, Nhà nước, gây hoang mang dư luận.

Thứ nhất, có thể khẳng định đây là những quan điểm sai trái, cố tình xuyên tạc bóp méo thông tin hoặc nhận thức chưa đầy đủ, đúng đắn của một bộ phận trong xã hội về việc thực hiện một chủ trương, quyết tâm chính trị lớn của Đảng, Nhà nước ta hiện nay. Tinh gọn tổ chức bộ máy là chủ trương nhất quán của Đảng, Nhà nước ta, đang được thực hiện với tinh thần quyết tâm, quyết liệt, đồng bộ từ Trung ương tới cơ sở nhằm góp phần xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, vì nhân dân phục vụ và vì sự phát triển của đất nước. Tăng cường công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình, kiểm soát quyền lực gắn với siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động của Nhà nước và của CBCCVC. Tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh, phòng chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, tội phạm và tệ nạn xã hội, bước đầu mang lại hiệu quả tích cực, được dư luận nhân dân và cán bộ, đảng viên đồng tình ủng hộ.

Thực hiện các nghị định của Chính phủ, từ năm 2015 đến ngày 15/12/2023, cả nước tinh giản biên chế 84.140 người. Mới nhất là cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026 có 17 bộ, ngành (14 bộ và 3 cơ quan ngang bộ), giảm 5 bộ, ngành so với trước đây; giảm 13/13 tổng cục và tổ chức tương đương, giảm 519 cục và tổ chức tương đương, giảm 219 vụ và tổ chức tương đương, giảm 3.303 chi cục và tổ chức tương đương. Các tỉnh và thành phố giảm 343 cơ quan chuyên môn và tương đương thuộc UBND cấp tỉnh; 1.454 cơ quan chuyên môn và tương đương thuộc UBND cấp huyện.

Qua hơn 7 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW, hệ thống tổ chức của Đảng, Nhà nước, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội nước ta từng bước được đổi mới; chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ công tác của từng tổ chức được phân định, điều chỉnh hợp lý hơn, từng bước đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền và phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN.

Tuy nhiên, phát biểu tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nêu thực trạng bộ máy hệ thống chính trị Việt Nam quá cồng kềnh, chồng chéo và điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết của việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo hướng tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả, bởi nếu không kịp thời tinh gọn sẽ kìm hãm sự phát triển của đất nước. Tổng Bí thư nêu một thực tế là 70% NSNN hiện vẫn dùng để trả lương, chi thường xuyên, phục vụ hoạt động của bộ máy. Điều này đồng nghĩa chỉ còn 30% nguồn lực dành cho đầu tư, phát triển, quốc phòng, an ninh, xóa đói, giảm nghèo, an sinh xã hội. “Vì sao không thể tăng lương được là vì tăng lương ngân sách chi cho trả lương sẽ tăng lên đến 80-90%, không còn tiền ngân sách để cho các hoạt động khác”. Vì vậy Tổng Bí thư đề nghị cần phải nhìn vào thực chất để tiếp tục tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, giảm chi thường xuyên để dành nguồn lực cho đầu tư phát triển. Nếu không khắc phục được những bất cập, hạn chế nêu trên thì đất nước sẽ không thể phát triển để đạt mục tiêu đến năm 2030 là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra. Vì vậy tiếp tục quyết liệt thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW để tinh gọn tổ chức bộ máy phù hợp với điều kiện, tình hình mới là việc làm tất yếu khách quan, là yêu cầu từ thực tiễn, là ý chí, nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân, của cả hệ thống chính trị, hoàn toàn không phải là “ý chí chủ quan” của bất cứ cá nhân nào.

Thứ hai, về quan điểm cho rằng CBCC làm trong khu vực công vì trình độ, năng lực hạn chế khi tinh giản lại được hỗ trợ hàng trăm triệu, thậm chí cả tỷ đồng là không công bằng so với người làm ngoài khu vực công. Thực tế, để giảm 50% số tỉnh, thành; 60-70% cấp cơ sở thì số lượng CBCCVC các cơ quan từ trung ương đến cơ sở dôi dư ra khá lớn (Bộ Nội vụ ước tính giảm khoảng 20% biên chế, tương ứng với 100.528 người (không bao gồm viên chức sự nghiệp y tế và giáo dục) với nguồn kinh phí chi từ NSNN khoảng 130.000 tỷ đồng). Sau sáp nhập tỉnh, thành, các xã, phường, sắp xếp cơ quan theo khu vực của ngành dọc..., số lượng biên chế phải giảm sẽ tăng thêm. Như vậy để việc tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế đạt kết quả, ngoài việc động viên, thuyết phục tinh thần sẵn sàng tự nguyện, thì những chính sách, ưu đãi nổi trội với CBCCVC-NLĐ chính là “chìa khóa” giúp khơi thông tư tưởng trong việc thực hiện tinh gọn, tinh giản đạt hiệu quả.

Cuộc “cách mạng” tinh gọn bộ máy nhà nước, hệ thống chính trị đến nay đã đáp ứng đúng yêu cầu thực tiễn, được đại đa số cán bộ, đảng viên, nhân dân đồng tình, ủng hộ. Hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả... là mục tiêu của cuộc “cách mạng” tinh gọn bộ máy. Kết quả của cuộc “cách mạng” sẽ đem lại chất lượng phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp, giảm bớt gánh nặng chi phí để có nguồn ngân sách lớn hơn chi cho giáo dục, y tế, an sinh xã hội, xóa đói, giảm nghèo, chăm lo quốc phòng - an ninh..., để đất nước có thế và lực mới dồi dào, vươn mình cất cánh, sớm trở thành một nước phát triển có thu nhập cao trong kỷ nguyên mới.

Đương nhiên, việc tinh gọn tổ chức bộ máy phải đi đôi với tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ. Thực tế, ngoại trừ một bộ phận nhỏ CBCCVC do lớn tuổi, trình độ chắp vá, không theo kịp sự phát triển của KHCN, nhất là CNTT; còn đại đa số đội ngũ CBCCVC các cấp hiện nay được đào tạo cơ bản, có trình độ, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cao; phải thi tuyển qua nhiều khâu, nhiều kỳ sát hạch mới đủ điều kiện để có vị trí trong bộ máy cơ quan nhà nước; thậm chí nhiều người thuộc diện “trải thảm đỏ”. Do vậy ngoài thực hiện những quy định theo luật hiện hành, Đảng, Nhà nước ta quan tâm, có chính sách phù hợp để có CBCCVC tự nguyện xin nghỉ việc (nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ thôi việc) và một số chính sách liên quan phù hợp khác để đảm bảo quyền lợi cho nhóm đối tượng này.

Quá trình thực hiện đã có nhiều lãnh đạo chủ chốt, cán bộ thuộc tổ chức Đảng, cơ quan chính quyền cấp tỉnh, huyện và xã tự nguyện xin nghỉ hưu trước tuổi; trong đó nhiều lãnh đạo, quản lý còn 8-9 năm công tác, đủ 2 nhiệm kỳ, còn nhiều cơ hội phấn đấu, là việc làm rất đáng hoan nghênh, ủng hộ. Điều này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức trong công tác bố trí cán bộ, mà thể hiện tinh thần trách nhiệm, tính tiên phong, gương mẫu của người đảng viên trong chấp hành các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đối với cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy hiện nay.

Thứ ba, về việc các tổ chức, cá nhân phải thay đổi giấy tờ, thủ tục do sắp xếp đơn vị hành chính sẽ không bị thu phí, lệ phí. BCĐ Trung ương về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW đã ban hành Công văn số 43-CV/BCĐ về Kế hoạch tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Trong đó có nội dung yêu cầu Đảng ủy Công an Trung ương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và khẩn trương thực hiện “Tham mưu Chính phủ bổ sung, sửa đổi, ban hành hoặc Bộ Công an ban hành theo thẩm quyền các quy định, hướng dẫn thực hiện các dịch vụ công, quản lý xã hội... theo chức năng, nhiệm vụ của Bộ Công an theo hướng cung cấp dịch vụ công trực tuyến, dịch vụ số cho người dân và doanh nghiệp không phụ thuộc địa giới hành chính, không thu phí, lệ phí (đối với tổ chức, cá nhân phải thay đổi giấy tờ, thủ tục do sắp xếp đơn vị hành chính) (hoàn thành trước ngày 30/6/2025)”.

Tinh gọn bộ máy, nói một cách dung dị và dễ hiểu như Tổng Bí thư Tô Lâm là “Nhẹ để cất cánh”, hay như các bậc tiền nhân thì “Thà ít mà tốt”. Rõ ràng, quan điểm “Tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả” và sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng ta, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị đã cho thấy quyết tâm chính trị rất lớn của Đảng, Nhà nước ta. Chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy đã đạt được sự thống nhất tuyệt đối cả về nhận thức và hành động, nhận được sự đồng tình ủng hộ cao của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Thực tiễn đó đã khẳng định chân lý: Đây là chủ trương hoàn toàn đúng đắn, kịp thời, tiến bộ, nhân văn, khách quan và khoa học, bởi nó đáp ứng được đòi hỏi bức thiết của thực tiễn cuộc sống và hội tụ đầy đủ “Ý chí của Đảng - Nguyện vọng của Nhân dân”. Xét về bản chất, là cuộc cách mạng nhân lực, nhằm cải cách toàn diện tổ chức bộ máy, góp phần “cởi trói” cho lực lượng sản xuất, giải phóng sức sản xuất, tạo điều kiện khai thác và phát huy tối đa nguồn lực con người, tạo thế và lực để cả dân tộc chuyển mình, bứt phá mạnh mẽ, để đất nước ta sẽ chính thức bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, cùng hướng tới thực hiện mục tiêu cao cả, vĩ đại của dân tộc: Xây dựng một nước Việt Nam XHCN, dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh, sớm sánh vai với các cường quốc năm châu như ước nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh.