Chung tay chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Thời gian qua, công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã ghi nhận nhiều chuyển biến rõ nét, từng bước thích ứng với thực tế già hóa dân số nhanh chóng. Với sự chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự vào cuộc của ngành Y tế và nỗ lực của toàn xã hội, chương trình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi giai đoạn 2021-2025 đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần nâng cao chất lượng sống, bảo đảm an sinh xã hội và khẳng định vai trò, vị trí của người cao tuổi trong sự phát triển chung của tỉnh.

Điểm nhấn rõ rệt nhất trong 5 năm qua là sự đầu tư có trọng tâm, trọng điểm vào cơ sở vật chất và nhân lực cho chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Nổi bật là việc đưa vào hoạt động Bệnh viện Lão khoa - Phục hồi chức năng tỉnh Quảng Ninh từ tháng 10/2022. Bệnh viện có quy mô 320 giường bệnh, được xây dựng hiện đại, đồng bộ với tổng mức đầu tư gần 429 tỷ đồng, là nơi tiếp nhận, điều trị và phục hồi chức năng cho hàng nghìn lượt người cao tuổi mỗi năm. Cùng với đó, nhiều bệnh viện tuyến tỉnh như: Đa khoa tỉnh, Bãi Cháy, Y - Dược cổ truyền, Cẩm Phả… đã thành lập khoa Lão khoa riêng hoặc tích hợp; bố trí bàn khám, giường điều trị ưu tiên, tạo điều kiện thuận lợi cho người cao tuổi tiếp cận dịch vụ y tế có chất lượng.

Số lượt khám bệnh cho người cao tuổi tăng đều qua các năm, từ trên 146.000 lượt năm 2021 lên trên 225.000 lượt năm 2024. Số lượt điều trị nội trú cũng tăng từ 23.831 lên 40.726 lượt. Trên 90% người cao tuổi khi đi khám, chữa bệnh có sử dụng thẻ BHYT, thể hiện rõ tính hiệu quả của hệ thống chính sách bảo hiểm trong bảo vệ sức khỏe nhóm đối tượng này. Trong thời gian dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, các cơ sở khám, chữa bệnh đã linh hoạt triển khai nhiều giải pháp phù hợp, như kê đơn thuốc dài ngày cho bệnh nhân cao tuổi mắc bệnh mạn tính, giảm số lần đến viện, đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị.

Đặc biệt, các chương trình chăm sóc sức khỏe tại cộng đồng được triển khai đồng bộ trên địa bàn tỉnh. Hệ thống trạm y tế tuyến xã, phường, thị trấn đã thực hiện khám sức khỏe định kỳ, lập hồ sơ theo dõi sức khỏe cho người cao tuổi, nhất là những người mắc các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, hen phế quản, sa sút trí tuệ, tâm thần… Người cao tuổi neo đơn, không có khả năng đi lại được khám bệnh tại nhà. Nhiều địa phương tổ chức các đợt khám sàng lọc, phát hiện sớm các bệnh không lây nhiễm, kết hợp tuyên truyền, tư vấn về dinh dưỡng, tập luyện, vệ sinh cá nhân… cho người cao tuổi. Hàng năm, các bệnh viện tuyến tỉnh tổ chức khám sức khỏe nhân đạo, cấp phát thuốc miễn phí cho người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn tại cơ sở bảo trợ xã hội hoặc nhân dịp Tháng hành động vì người cao tuổi Việt Nam (tháng 10 hàng năm).

Các chương trình phòng chống mù lòa, chăm sóc mắt cho người cao tuổi cũng được duy trì hiệu quả. Hơn 3.000 ca phẫu thuật thay thủy tinh thể do Tổ chức Phòng chống mù loà Châu Á phối hợp tổ chức từ năm 2010 đến nay đã giúp nhiều người cao tuổi thoát khỏi cảnh mù lòa. Trong năm 2022-2023, riêng Bệnh viện Mắt Quốc tế Việt - Nga Hạ Long đã khám, tư vấn, cấp thuốc miễn phí cho hơn 2.000 người cao tuổi tại 13 địa phương trong tỉnh. Những hoạt động này không chỉ mang lại ánh sáng, mà còn thắp lên niềm tin, động lực sống cho hàng nghìn người cao tuổi và gia đình .

Công tác đào tạo, nâng cao năng lực đội ngũ y tế phục vụ người cao tuổi cũng được quan tâm đặc biệt. Đến nay, toàn tỉnh đã có 18 nhân viên y tế được đào tạo chuyên sâu về Lão khoa; 05 bác sĩ hoàn thành chương trình đào tạo Lão khoa Pháp - Việt của Trường Đại học Strasbourg - Cộng hòa Pháp (học tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương), nhiều điều dưỡng hoàn thành các khóa chăm sóc nội khoa người cao tuổi tại các bệnh viện tuyến Trung ương. Cán bộ y tế cơ sở, cộng tác viên xã hội, y tế thôn bản được tập huấn thường xuyên về kỹ năng chăm sóc tại nhà, tư vấn sức khỏe, phát hiện sớm dấu hiệu bất thường và hướng dẫn phục hồi chức năng cơ bản cho người cao tuổi.

Tỉnh Quảng Ninh cũng dành hơn 24,6 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh và địa phương để thực hiện chương trình chăm sóc sức khỏe người cao tuổi giai đoạn 2021-2025. Nguồn lực này đã góp phần duy trì hệ thống hoạt động ổn định, thúc đẩy triển khai các mô hình mới như dịch vụ bác sĩ gia đình, khám bệnh tại nhà, câu lạc bộ dưỡng sinh, tư vấn dinh dưỡng cho người cao tuổi.

Tuy nhiên, quá trình triển khai công tác chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi vẫn còn nhiều khó khăn. Việc nhân rộng mô hình câu lạc bộ liên thế hệ còn chậm; thiếu đội ngũ tình nguyện viên trẻ, cơ sở vật chất tại địa bàn cơ sở còn hạn chế. Nhiều gia đình phải tự chăm sóc người cao tuổi nhưng chưa có kỹ năng chuyên môn. Sự thiếu hụt bác sĩ chuyên ngành Lão khoa, thiếu hướng dẫn cơ chế phối hợp giữa bác sĩ gia đình với mạng lưới y tế cơ sở, cũng như thiếu chính sách thanh toán bảo hiểm y tế cho dịch vụ chăm sóc tại nhà khiến mô hình này chưa thể mở rộng đồng đều. Đặc biệt, tốc độ già hóa dân số nhanh, trong khi nguồn lực đầu tư còn hạn chế, là thách thức lớn đòi hỏi tỉnh cần có giải pháp đồng bộ, linh hoạt và quyết liệt hơn nữa trong giai đoạn tới.

Chính vì vậy, trong thời gian tới, tỉnh Quảng Ninh xác định sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền Luật Người cao tuổi và các chính sách liên quan, nâng cao nhận thức của cộng đồng, gia đình và bản thân người cao tuổi. Đồng thời, tổ chức các chiến dịch truyền thông gắn với cung cấp dịch vụ chăm sóc tại cơ sở, nhân rộng các mô hình hiệu quả. Ngành Y tế tiếp tục củng cố hệ thống chăm sóc sức khỏe ban đầu, đào tạo nhân lực chuyên sâu, mở rộng mô hình bác sĩ gia đình và dịch vụ chăm sóc tại nhà, tại cộng đồng.