Nhạc sĩ Lê Đăng Vệ, Đỗ Hòa An và những ca khúc về liệt sĩ

Quảng Ninh vừa có 2 nhạc sĩ Lê Đăng Vệ, Đỗ Hoà An được trao giải thưởng Nhà nước về VHNT trong dịp 19/5 vừa qua. Điều đặc biệt là trong cụm công trình dự giải của 2 ông đều có những ca khúc viết về sự hy sinh của các chiến sĩ trong chiến tranh.

Nhạc sĩ Đỗ Hòa An được trao Giải thưởng Nhà nước cho cụm công trình âm nhạc gồm các ca khúc: “Mộ gió” phổ thơ Trịnh Công Lộc, “Hạ Long biển nhớ”, “Mặt trời trên Khuê Văn Các” phổ thơ Thi Sảnh và “Trụ biển”. Trong số này, ca khúc “Mộ gió” phổ thơ Trịnh Công Lộc đã sử dụng chất liệu âm nhạc dân gian Trung Trung Bộ, xen kẽ âm điệu hành khúc bi thương, mang âm hưởng tri ân ngợi ca những tấm gương liệt sĩ hy sinh cho Tổ quốc, những linh hồn canh giữ biển đảo quê hương.

Trước đó, ca khúc “Mộ gió” phổ thơ Trịnh Công Lộc đã được trao giải B giải thưởng hàng năm của Hội Nhạc sĩ Việt Nam trao tặng năm 2016 và gần đây nhất, ca khúc tiếp tục được trao giải nhì Giải thưởng Văn nghệ Hạ Long của UBND tỉnh Quảng Ninh lần thứ 9 giai đoạn 2015-2020.

Một ca khúc khác về đề tài này trong cụm công trình là "Trụ biển". Đây là một ca khúc viết về Hoàng Sa và Trường Sa theo âm hưởng nhạc Rock đã tạo nên những tiết tấu sôi động, mạnh mẽ, thể hiện ý chí quyết tâm giữ gìn và bảo vệ từng tấc đất quê hương thân yêu. Ca khúc "Trụ biển" đã được trao giải A "Cuộc vận động sáng tác về biển đảo quê hương" do Ban Tuyên giáo Trung ương và Hội Nhạc sĩ Việt Nam phối hợp tổ chức vào năm 2010. 

Về đề tài thương binh, liệt sĩ, nhạc sĩ Đỗ Hòa An còn có các ca khúc đáng chú ý khác nữa là "Hát mãi bên anh những chiến sĩ vô danh" sáng tác năm 2007 về những chiến sĩ Đại đội Hồ Chí Minh hy sinh tại Sơn Dương năm 1947, "Uống nước nhớ nguồn" sáng tác năm 2008, "Mùa xuân thương nhớ" sáng tác năm 2017 nói về sự chờ đợi mòn mỏi của một cô gái ở hậu phương, "Mưa Điện Biên" sáng tác năm 2022. "Mưa Điện Biên" là ca khúc phổ thơ Phạm Công Hương, do các ca sĩ Đức Lương, Đức Bắc và Duy Trần biểu diễn, được coi như những nén tâm hương dâng lên những linh hồn bất tử nhân kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sĩ 27/7 hằng năm.

Cùng với nhạc sĩ Đỗ Hòa An, nhạc sĩ Lê Đăng Vệ cũng có những ca khúc hay viết về đề tài thương binh, liệt sĩ. Nhạc sĩ Lê Đăng Vệ được trao Giải thưởng Nhà nước cho công trình âm nhạc là ca khúc “Bên mộ chiến sĩ vô danh” phổ thơ Vư-sốt-xky và "Bài ca Tổ quốc" phổ thơ Trương Thiếu Huyền.

Nói về ca khúc "Bên mộ chiến sĩ vô danh", nhạc sĩ Lê Đăng Vệ cho biết: "Chủ đề người lính và chiến tranh cách mạng đã có nhiều nhạc sĩ khai thác nhưng đề tài về những ngôi mộ vô danh, những liệt sĩ hy sinh chưa tìm thấy nơi chôn cất thì ít người viết. Vì vậy, khi bắt gặp bài thơ Vư-sốt-xky, nhà thơ Nga viết về ngôi mộ tập thể, tôi đã rất xúc động, đồng cảm nên đã phổ nhạc rất nhanh". Ca từ bài hát có đoạn: "Ngôi mộ chung bao người nằm xuống/ Chiến sĩ vô danh yên nghỉ nơi đây/ Lời gió hát thổi mòn mặt đá, đóa hoa tươi ai đặt mỗi chiều/ Ngọn lửa vĩnh hằng bừng sáng mãi trên mồ". Ca khúc được thể hiện rất thành công bởi giọng hát của nữ ca sĩ Thanh Trúc.  

Ngoài ra, nhạc sĩ Lê Đăng Vệ còn có ca khúc "Vũng Đục miền tâm linh" viết về sự hy sinh của những liệt sĩ trong kháng chiến chống Pháp. Ca khúc được thể hiện lần đầu tiên bởi ca sĩ Phương Anh, sau là ca sĩ Tân Nhàn. Nhạc sĩ Lê Đăng Vệ chia sẻ: "Tôi viết ca khúc này để tưởng niệm các chiến sĩ cách mạng đã hy sinh khi mà tôi đến tham quan ngôi đền liệt sĩ có những tấm ảnh chiến sĩ của ta. Họ còn rất trẻ, sau này bị thực dân Pháp dìm xuống vụng nước xoáy ở Vũng Đục nhưng vẫn kiên trung một khí tiết của người làm cách mạng, khiến tôi rất xúc động..."