Hệ luỵ khôn lường từ thuốc giả, thực phẩm chức năng giả

Trong thời gian gần đây, các cơ quan chức năng liên tục phát hiện các trường hợp thuốc giả, thực phẩm chức năng (TPCN) giả lưu hành trên thị trường, nhắm tới đối tượng những người bệnh. Việc dùng thuốc giả, TPCN giả, kém chất lượng không những không chữa được bệnh mà còn làm bệnh ngày càng trầm trọng hơn, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng, gây ra nhiều hệ lụy khôn lường.

Ngày 29/5, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) thông báo phát hiện một lô thuốc Theophylline Extended Release Tablets 200mg (Theophylin 200mg), loại thuốc dùng trong điều trị hen suyễn không đạt chất lượng theo tiêu chuẩn ghi trên nhãn, chỉ đạt 6,3% hàm lượng hoạt chất so với mức công bố. Mẫu thuốc này được lấy tại Nhà thuốc An An (Hà Nội) và do Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm Hà Nội kiểm tra. Hiện, Cục Quản lý Dược đang phối hợp với các cơ quan chức năng để truy xuất nguồn gốc, thu hồi lô thuốc vi phạm và điều tra dấu hiệu sản xuất, buôn bán thuốc giả.

Theophylin là thuốc giãn phế quản, thường được chỉ định để giúp kiểm soát cơn hen và cải thiện hô hấp cho người bệnh hen suyễn. Theo các bác sĩ, việc phát hiện thuốc Theophylline 200mg giả là một cảnh báo cực kỳ nghiêm trọng, không chỉ về mặt pháp lý và đạo đức sản xuất, kinh doanh dược phẩm, bởi sử dụng thuốc giả với hàm lượng thấp như vậy không chỉ khiến việc điều trị không hiệu quả mà còn có thể đe dọa tính mạng người bệnh nếu lên cơn hen cấp tính mà không được kiểm soát kịp thời.

Trước đó, ngày 23/5, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) phát công văn khẩn gửi các Sở Y tế, yêu cầu kiểm tra, xử lý và truy tìm nguồn gốc thuốc giả NEXIUM 40mg. Thông báo này được đưa ra sau khi cơ quan chức năng phát hiện mẫu thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng được lấy tại Nhà thuốc Đức Anh (Hà Nội). Sản phẩm dạng viên nén bao phim, ép vỉ 7 viên, hộp 4 vỉ, mang số lô 23H420, hạn dùng tháng 9/2027. Tuy nhiên, nhãn thuốc không ghi số đăng ký lưu hành, giấy phép nhập khẩu, thông tin cơ sở sản xuất hay nhập khẩu, và thiếu nhãn phụ tiếng Việt. Kết quả kiểm nghiệm cho thấy, hàm lượng Esomeprazole trong mẫu chỉ đạt 6,91mg, tương đương 17,27% so với hàm lượng công bố.

Thông tin này đã khiến nhiều người mắc bệnh dạ dày hết sức hoang mang, lo lắng, bởi NEXIUM 40mg là một trong những loại thuốc điều trị dạ dày phổ biến hiện nay. Bà Nguyễn Thị Kim Dung (TP Hạ Long) bức xúc: Tôi là bệnh nhân đang phải điều trị viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày, được kê sử dụng NEXIUM 40mg. Thuốc này rất dễ mua, gần như nhà thuốc nào cũng có. Người ta bán thì chúng tôi mua. Bây giờ lại có thông tin thế này, người bệnh chúng tôi không thể biết thuốc thật, thuốc giả thế nào mà dùng.

Từ đầu năm tới nay, các vụ việc liên quan tới thuốc, TPCN giả, kém chất lượng liên tục được các cơ quan chức năng phát hiện. Thuốc giả, nhưng hệ lụy của nó lại là thật. Trong tháng 5 vừa qua, tại TTYT Đông Triều, các bác sĩ cũng đã tiếp nhận cấp cứu một trường hợp bệnh nhân thủng dạ dày do uống một loại thuốc giảm đau xương khớp mua trên mạng. Theo nhận định của các bác sĩ, rất có thể loại thuốc trên có chứa corticoid, sau khi bệnh nhân dùng trong thời gian dài, quá liều, đã dẫn đến mòn niêm mạc dạ dày, gây loét và thủng.

Dược sĩ CKI Nguyễn Thị Thu Hương, Trưởng Khoa Dược, Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí cũng nhấn mạnh thêm: Việc sử dụng thuốc giả, thuốc không được kiểm định về chất lượng, không chỉ vô hiệu trong điều trị, thậm chí khiến bệnh nặng thêm, kéo dài thời gian chữa trị, mà còn có thể gây hậu quả nghiêm trọng do ngộ độc các thành phần trong thuốc. Nguy hiểm hơn, với các loại thuốc cần kiểm soát đặc biệt (như thuốc gây nghiện, hướng thần), nếu sử dụng sai cách hoặc không có chỉ định của bác sĩ, người dùng có thể đối mặt với nguy cơ nghiện, rối loạn tâm thần hoặc các tác dụng phụ nguy hiểm đến tính mạng.

Ngày 15/5, Bộ Y tế đã có công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, chỉ đạo các cơ quan chức năng mở đợt cao điểm 1 tháng đấu tranh chống sản xuất, buôn bán thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, sữa giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ. Theo đó, trong vòng từ ngày 15/5-15/6/2025, các cơ quan chức năng sẽ tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đột xuất, xử lý nghiêm việc buôn bán, kinh doanh thuốc giả, thuốc nhập lậu, thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ, siết chặt quản lý các ngành nghề kinh doanh có điều kiện thuộc lĩnh vực y tế.

Bà Ngô Thị Hải Yến, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm nghiệm tỉnh Quảng Ninh cho biết: Hiện, trên địa bàn tỉnh có 927 cơ sở bán lẻ thuốc. Ngoài đợt cao điểm này, ngành Y tế Quảng Ninh cũng sẽ đẩy mạnh công tác kiểm tra, lấy mẫu, phát hiện sớm các trường hợp thuốc giả, thuốc không đảm bảo hàm lượng, kịp thời cảnh báo cũng như phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý nghiêm theo quy định.