Ứng dụng kỹ thuật cao trong y học

Ngành Y tế Quảng Ninh nỗ lực không ngừng trong tiếp cận, làm chủ các kỹ thuật y khoa tiên tiến, tạo ra bước tiến lớn của hệ thống y tế tuyến tỉnh, phục vụ người dân ngày càng tốt hơn, nhân văn và bền vững hơn. Đồng thời nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, khẳng định vị thế của y tế tỉnh nhà trên bản đồ y khoa cả nước, từng bước hội nhập với quốc gia và quốc tế.

Ghi dấu ấn trên bản đồ ghép tạng quốc gia

Tháng 4/2024, Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí là một trong những đơn vị y tế tuyến tỉnh đầu tiên trong nước phối hợp thực hiện thành công việc lấy tạng hiến từ một người chết não. Việc lấy tạng diễn ra trong đêm, đảm bảo kịp thời, nhanh chóng, hiệu quả sau 5 giờ đồng hồ, với sự tham gia của 120 y, bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên chia thành nhiều kíp gồm y, bác sĩ đến từ các trung tâm ghép tạng hàng đầu Việt Nam, như Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện Việt Đức, Bệnh viện Trung ương Huế và các bệnh viện tuyến tỉnh. Ngành Y tế tỉnh đã huy động kịp thời những điều kiện sẵn có về con người, máy móc, thuốc cho ca mổ lấy tạng. Nhờ đó tạng hiến của người chết não đã cứu sống 7 người, trong đó có 2 trẻ em. Đây là dấu mốc quan trọng cho thấy sự nỗ lực của tỉnh trong việc tham gia sâu vào mạng lưới hiến, ghép tạng quốc gia.

Thực tế cho thấy, nhu cầu tạng ghép vẫn còn rất lớn. Quảng Ninh đang có khoảng 1.000 người mắc bệnh suy thận, khoảng 30% đang nằm trong danh sách chờ được ghép thận. Với mong muốn cứu sống người bệnh, giảm gánh nặng của bệnh nhân và gia đình, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, ngành Y tế và các cơ sở y tế đã chuẩn bị kỹ các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực, năng lực đối với cơ sở y tế lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người theo quy định của Bộ Y tế.

Theo đó, các đơn vị đã đầu tư hoàn thiện cơ sở vật chất: Khu chạy thận nhân tạo, khu Hồi sức tích cực - Hồi sức sau chết não, khu phẫu thuật lấy - ghép thận, khu hồi sức sau phẫu thuật…, đảm bảo liên hoàn khép kín, 1 chiều, có khí áp lực dương. Đồng thời trang thiết bị đồng bộ, hiện đại, công nghệ cao, như: Máy siêu âm, MRI, CT-Scanner, máy chạy thận, máy tim phổi nhân tạo ECMO, hệ thống xét nghiệm, dàn máy nội soi mổ lấy thận, máy gây mê, dao mổ… Các đơn vị đã cử hơn 100 y, bác sĩ đi đào tạo, học tập, bồi duỡng thường xuyên trong và ngoài nước. Nhờ đó Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí và Bệnh viện Đa khoa tỉnh được Bộ Y tế thẩm định đủ điều kiện triển khai ghép thận.

Với sự hỗ trợ của Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức, Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí và Bệnh viện Đa khoa tỉnh vừa hoàn thành đồng thời 2 ca ghép thận đầu tiên trên địa bàn tỉnh. Cả 2 quả thận này đều được lấy từ một người chết não tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức, được Trung tâm Điều phối tạng quốc gia điều phối cho 2 bệnh nhân tại Quảng Ninh: Một bệnh nhân nam 48 tuổi ở Cẩm Phả; một bệnh nhân nữ 41 tuổi ở Quảng Yên, đều bị suy thận mạn giai đoạn cuối, lọc máu chu kỳ 3 lần/tuần và có chỉ định thay thận. Ca phẫu thuật hoàn thành trong 2 giờ đồng hồ với sự tham gia của gần 200 chuyên gia, y, bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên.

Chỉ sau ghép vài giờ, cả 2 bệnh nhân được ghép thận đã tỉnh, sức khoẻ ổn định, chức năng thận ghép tốt. Kết quả này đánh dấu bước tiến quan trọng đối với ngành Y tế tỉnh, mở ra cơ hội sống mới cho nhiều bệnh nhân, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Ghép tạng hiện là kỹ thuật cao nhất của y học hiện nay. Việc có thể ghép thận tại 2 bệnh viện tuyến tỉnh là kết quả từ sự chủ động, nỗ lực của Bệnh viện Đa khoa tỉnh và Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí cũng như của ngành Y tế Quảng Ninh.

Bác sĩ CK I Nguyễn Tiến Thắng, Trưởng Khoa Khám chữa bệnh theo yêu cầu (Bệnh viện Đa khoa tỉnh), cho biết: Với sự quan tâm của tỉnh và ngành Y tế về cơ sở vật chất, trang, thiết bị, hỗ trợ của Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức, chúng tôi đã được Bệnh viện và ngành tạo điều kiện tham gia đào tạo trong và ngoài nước, chuẩn bị sẵn sàng cho ca ghép thận lần này. Chúng tôi xây dựng kế hoạch chi tiết, từ việc tham gia hội chuẩn, vận chuyển, thực hiện ghép cho tới chăm sóc, phục hồi và chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân. Hy vọng thận của người hiến sẽ được hồi sinh trong cơ thể mới.

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Anh Cường, Giám đốc Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí, cho biết: Bệnh viện hiện có khoảng 200 bệnh nhân chạy thận thường xuyên, trong đó có 13 bệnh nhân đủ điều kiện nằm trong danh sách chờ ghép thận. Sau gần 1 năm chuẩn bị kỹ luỡng, Bệnh viện đã được Bộ Y tế công nhận đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật lấy, ghép thận từ người hiến sống và người hiến chết não. Việc thực hiện thành công ca ghép thận đầu tiên tại tỉnh sẽ là nền móng cho phát triển y tế chuyên sâu, hiện đại, kỹ thuật cao, mở ra cơ hội sống khoẻ mạnh hơn cho hàng trăm bệnh nhân suy thận mãn tính trên địa bàn tỉnh, hướng tới trở thành trung tâm ghép tạng khu vực Đông Bắc. Ngay sau thành công của ca lấy tạng đầu tiên, Bệnh viện đã xây dựng đề án chạy thận.

Phát triển kỹ thuật chuyên sâu 

Bằng nguồn lực đầu tư của tỉnh, hỗ trợ tích cực của các chuyên gia, nỗ lực của đội ngũ y, bác sĩ, thời gian qua, ngành Y tế tỉnh tiên phong triển khai nhiều ứng dụng, tiến bộ KHKT vào khám chữa bệnh; các cơ sở y tế đã triển khai thường quy nhiều kỹ thuật khó, chuyên sâu, phức tạp, giúp người dân được hưởng những dịch vụ kỹ thuật cao ngay tại tuyến tỉnh.

Điển hình như kỹ thuật chuyên sâu về phẫu thuật nội soi điều trị thoát vị đĩa đệm. Bệnh viện Bãi Cháy hiện tiếp nhận phẫu thuật nội soi điều trị thành công cho 7-10 bệnh nhân mắc bệnh lý thoát vị đĩa đệm ở các độ tuổi mỗi tháng. Đây là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu với nhiều ưu điểm vượt trội, như giảm đau, hạn chế tổn thương cấu trúc cột sống, lượng mất máu rất ít, hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm trùng trong và sau phẫu thuật. Sau phẫu thuật, bệnh nhân giảm ngay triệu chứng đau, tê bì, có thể sớm vận động, trở lại với sinh hoạt chỉ sau 1-2 ngày phẫu thuật, đem lại hiệu quả điều trị tối ưu, giảm chi phí điều trị.

Theo bác sĩ CKII Lê Triệu Linh, Phó Trưởng Khoa Ngoại Thần kinh (Bệnh viện Bãi Cháy), 80% bệnh nhân mắc thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng có thể được điều trị khỏi bằng phương pháp nội khoa, tỷ lệ bệnh nhân phải phẫu thuật điều trị chiếm khoảng 20%. Việc chỉ định phẫu thuật điều trị thoát vị đĩa đệm đối với các trường hợp điều trị nội khoa thất bại từ 6- 8 tuần, thoát vị đĩa đệm gây tổn thương thần kinh tiến triển, hội chứng chùm đuôi ngựa, hội chứng chèn ép tủy… Là một lĩnh vực khó với nhiều kỹ thuật rất phức tạp, cùng với chú trọng đào tạo bài bản đội ngũ bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, có kinh nghiệm trong giải phẫu thần kinh, thao tác chính xác tuyệt đối và xử lý nhanh nhạy, Bệnh viện được đầu tư phòng mổ thông minh với các trang thiết bị y tế hiện đại, như hệ thống máy định vị Navigation, máy CT di động, camera hồng ngoại, kính vi phẫu, máy gây mê… cùng nhiều trang thiết bị y tế khác; từ đó hỗ trợ rất lớn cho các y, bác sĩ thực hiện chính xác, an toàn, rút ngắn thời gian, nâng cao tỷ lệ thành công.

Hồi sức tích cực là một trong những chuyên ngành quan trọng của các cơ sở khám, chữa bệnh. Do đó ở tuyến y tế cơ sở, các trung tâm y tế và bệnh viện tuyến huyện liên tục được nâng cao trình độ trong chuyên ngành hồi sức cấp cứu. Theo kế hoạch, năm 2025 ngành Y tế tỉnh triển khai đề tài khoa học công nghệ cấp tỉnh “Ứng dụng kỹ thuật tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch điều trị đột quỵ nhồi máu não cấp tại các cơ sở y tế tuyến huyện trên địa bàn tỉnh”, do Bệnh viện Đa khoa tỉnh chủ trì, chuyển giao kỹ thuật. Đây là biện pháp được khuyến cáo hàng đầu cho bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não trong giai đoạn cấp đến sớm, giúp giảm tỷ lệ tử vong cũng như di chứng.

Với việc triển khai kỹ thuật này tại các khoa hồi sức cấp cứu của y tế tuyến huyện sẽ góp phần cứu sống và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh, đồng thời giúp đội ngũ bác sĩ lĩnh vực hồi sức cấp cứu tuyến cơ sở nâng cao trình độ chuyên môn.

Bên cạnh những kỹ thuật trên, ngành Y tế tỉnh đã triển khai nhiều ứng dụng, như: Kỹ thuật tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch điều trị đột quỵ nhồi máu não cấp tại các cơ sở y tế tuyến huyện; kỹ thuật sàng lọc rối loạn chuyển hóa bẩm sinh bằng máu gót chân; nghiên cứu hiệu quả kết hợp kỹ thuật oxy cao áp và kích thích từ trường xuyên sọ trong điều trị mất ngủ; công nghệ trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán hình ảnh y khoa giúp phát hiện sớm các bệnh lý nguy hiểm như ung thư và bệnh tim mạch; ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán hình ảnh… Những kết quả này đã giúp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, giảm tải áp lực cho hệ thống y tế, tạo thuận lợi cho người dân trong việc tiếp cận dịch vụ y tế một cách nhanh chóng và hiệu quả.