"Tín dụng đen" biến tướng thông qua app cho vay trực tuyến

Thường xuyên nhận được những cuộc gọi, tin nhắn đe dọa, đòi nợ từ các số máy lạ, thậm chí bị đăng tải nhiều thông tin, hình ảnh với nội dung bôi nhọ, vu khống liên quan đến nợ nần trên mạng xã hội, nhiều người đã vô tình trở thành nạn nhân của "tín dụng đen" giả danh, dù bản thân không hề vay nợ.

Đầu tháng 11/2022, chị N.T.P (TP Hạ Long) nhận được một tin nhắn đòi nợ liên quan đến chồng mình. Mặc dù bản thân không hề vay nợ, thế nhưng liên tục nhiều ngày, chị P đều nhận được những tin nhắn tương tự. Thậm chí, các đối tượng sau khi không đạt được mục đích, còn nhắn những lời lẽ xúc phạm, rồi sử dụng tài khoản mạng xã hội facebook để cắt ghép, đăng tải hình ảnh, nhằm xuyên tạc, bêu xấu gia đình chị P. Sau khi xác minh, chị P cho biết bản thân chồng mình cũng không hề vay nợ ở bất kỳ cơ quan, tổ chức tín dụng nào, tuy nhiên bạn của chồng chị đã từng vay tiền qua ứng dụng cho vay trực tuyến. 

Không giống như chị P, trường hợp của anh N.X.D (huyện Tiên Yên) đã từng vay tiền qua ứng dụng Fecredit với tổng số tiền 32 triệu đồng (thực lĩnh là 30 triệu đồng) vào ngày 4/12/2018. Anh D đã trả 29 triệu đồng (tiền gốc là 12 triệu đồng, tiền lãi là 17 triệu đồng). Tuy nhiên, đến ngày 23/2/2022, anh D nhận được thông báo từ Công ty tài chính TNHH Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng SMBC (trụ sở tại TP Hồ Chí Minh) yêu cầu phải trả số tiền là 43 triệu đồng (tiền gốc là 23 triệu đồng, tiền lãi là 20 triệu đồng) với lý do chậm trả nợ.

Có thể nhận thấy, những trường hợp như trên đều là hậu quả từ việc người dân vay tiền qua ứng dụng cho vay trực tuyến. Đây là một hình thức biến tướng của hoạt động “tín dụng đen”, xuất hiện đầy rẫy trên các trang mạng xã hội, qua tin nhắn điện thoại, với những lời quảng cáo đầy hấp dẫn như: Giải ngân nhanh trong 5 phút, không cần thẩm định hồ sơ... Các ứng dụng này giả mạo từ hình ảnh, logo, địa chỉ, giấy đăng ký kinh doanh, đến mẫu hợp đồng tín dụng và thông tin của những công ty, tổ chức tín dụng đã được Nhà nước cấp phép hoạt động để thực hiện các hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Khi vay tiền, người vay phải cài đặt ứng dụng cho vay và cho phép ứng dụng này được truy cập vào tin nhắn, danh bạ, hình ảnh trên điện thoại, đồng thời gửi ảnh chụp khuôn mặt, CMND/CCCD, số tài khoản ngân hàng để hoàn thiện thủ tục vay tiền. Từ đây, chúng sẽ thu thập, lấy cắp toàn bộ thông tin, hình ảnh, danh bạ trong điện thoại của người cài ứng dụng. Khi không có khả năng chi trả, hoặc trả chậm thì người vay, người thân, đồng nghiệp, bạn bè của người vay sẽ bị khủng bố tinh thần bằng tin nhắn, cuộc gọi với lời lẽ thô tục và có thể bị bêu xấu hình ảnh trên mạng xã hội. Thậm chí, có trường hợp khi đã trả hết nợ, nhưng vẫn bị các đối tượng tiếp tục khủng bố để đòi tiền. Thông tin cá nhân của người vay ngoài việc bị các đối tượng sử dụng vào mục đích đòi nợ, còn bị rao bán cho các đường dây mua bán dữ liệu cá nhân để nhằm thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật khác.

Để phòng ngừa, hạn chế và có các biện pháp xử lý khi gặp phải những tình huống như trên, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm công nghệ cao (Công an tỉnh) khuyến cáo người dân tuyệt đối không vay tiền thông qua các ứng dụng cho vay trực tuyến. Khi có nhu cầu vay tiền, người dân hãy chọn tiếp cận các tổ chức tín dụng được pháp luật thừa nhận, có thủ tục pháp lý, có cam kết và quy định giải ngân, thu hồi nợ rõ ràng; không cài đặt các ứng dụng lạ mà yêu cầu được phép truy cập vào danh bạ, tin nhắn điện thoại, hình ảnh của người sử dụng, nhằm tránh bị thu thập dữ liệu, thông tin cá nhân. 

Trung tá Vương Tuấn Anh, Phó trưởng Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, cho biết: Chúng tôi đã phối hợp với các công ty viễn thông và các cơ quan chức năng liên quan tăng cường tuyên truyền về những thủ đoạn nổi lên trong thời gian qua. Đồng thời khuyến cáo khi người dân có nhu cầu vay tiền cần đến các ngân hàng, công ty tài chính uy tín để được hỗ trợ làm thủ tục vay theo đúng quy định của pháp luật. Trường hợp phát hiện các hành vi lừa đảo, cần trình báo đến cơ quan công an để được giải quyết, xử lý kịp thời.