"Bệ phóng" cho các kỳ thủ cờ vua trẻ

Theo đánh giá chuyên môn, ngoài khâu tìm kiếm, phát lộ tài năng từ sớm, môi trường rèn luyện, cọ xát đóng vai trò quan trọng trong sự tiến bộ, phát triển của các tài năng môn cờ vua. Đây là điều các nhà chuyên môn, các HLV cũng rất quan tâm.

Hiện nay, việc tuyển chọn đầu vào các tài năng trẻ cờ vua được làm khá quy củ ở Trường TDTT tỉnh. Các kỳ thủ trẻ từ 6 tuổi trải qua thời gian học ở các CLB, các lớp nghiệp dư, đạt yêu cầu là được tuyển chọn vào tuyến năng khiếu. Các kỳ thủ trẻ này sau thời gian huấn luyện, đào tạo cơ bản có thể được tuyển lên tuyến trên ở Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT tỉnh.

Cả 2 tuyến này đều được đào tạo bởi các HLV có kinh nghiệm, nhiệt huyết như HLV Phạm Thùy Trang, Nguyễn Anh Dũng. Việc đào tạo được thực hiện quy củ và bài bản. Tuy nhiên, để kỳ thủ có thể tiến bộ, đạt thành tựu, việc có môi trường cọ xát, tập luyện rất quan trọng.

Thông thường, các kỳ thủ trẻ có khoảng 3-4 giải chính quy/năm để thi đấu, như: Giải Vô địch cờ vua trẻ quốc gia, Vô địch cờ vua trẻ xuất sắc, Cúp các CLB Quốc gia, Giải cờ vua miền Bắc. Đây là các giải mạnh, quy tụ nhiều kỳ thủ giỏi ở các nhóm tuổi từ nhiều địa phương mạnh trong cả nước. “Tham gia các giải đã được chuyên môn lựa chọn là cơ hội rất tốt để cho các VĐV cọ xát, nâng cao kỹ năng, rèn luyện tâm lý thi đấu hoặc bổ khuyết, khắc phục điểm yếu” - HLV Phạm Thùy Trang (Trường TDTT tỉnh) đánh giá.

Tuy nhiên, số giải chính quy này lại quá ít và cũng có chọn lọc số lượng các kỳ thủ nhất định tham gia, do vấn đề kinh phí. Vì thế, cách hiệu quả là tìm kiếm, mở rộng môi trường cọ xát, thi đấu cho các kỳ thủ trẻ thông qua các giải mở rộng chất lượng. Đó là các giải mở rộng của các tỉnh, thành, đơn vị như: Hải Dương, Bắc Giang, Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Quân đội và một số địa phương khác.

Ngoài ra, một kênh quan trọng là các giải quốc tế tổ chức tại Việt Nam. Hiện nay, việc tổ chức một giải đấu tính hệ số elo quốc tế đã dễ dàng hơn với sự đồng ý của Liên đoàn Cờ vua thế giới. Trong đó có một số giải như: Giải lấy chuẩn đẳng cấp đại kiện tướng, Giải FM, FIDE Master, Giải do Đại kiện tướng quốc tế Bùi Vinh tổ chức tại Hà Nội, Giải quốc tế HD Bank... là các giải chất lượng, có nhiều VĐV quốc tế tham gia.

Bên cạnh đó, các HLV cũng tìm đa dạng các "kênh” để VĐV có môi trường cọ xát đều đặn, thường xuyên. Đó là thi đấu trực tuyến qua Livechess hoặc các phần mềm chuyên dụng, hình thức thi đấu vốn rất thông dụng giai đoạn bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Hình thức này có ưu điểm là các VĐV có thể gặp kỳ thủ trong nước và quốc tế với lối chơi đa dạng, phong phú kinh nghiệm. Tuy nhiên, “kênh” này cũng có hạn chế nhất định về sự gian lận của các kỳ thủ, đường truyền mạng...

"Tham gia các giải trong nước và quốc tế là rất quan trọng. Đây là cơ hội cọ xát tuyệt vời, để đánh giá trình độ bản thân, các điểm yếu, tạo động lực để học tập, hứng thú cho các con. Nếu học tập mà không thi đấu, không đánh giá được sự tiến bộ của mình cũng làm suy giảm động lực, hứng thú và đam mê của các kỳ thủ trẻ" - HLV Nguyễn Anh Dũng (Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT tỉnh) nhận định.

Theo đánh giá, việc tạo điều kiện mở rộng đối tượng cho các kỳ thủ trẻ tham gia các giải trẻ quốc gia chính quy, giải mở rộng, giải quốc tế tại Việt Nam là hoàn toàn có thể. Có điều, gia đình các kỳ thủ phải tự túc hoàn toàn kinh phí đi lại, ăn ở, thi đấu trong thời gian tổ chức giải kéo dài 5-7 ngày, thậm chí dài hơn. 

Các giải trẻ là môi trường rèn luyện, giúp phát hiện nhiều kỳ thủ tương lai để những nhà chuyên môn có định hướng đầu tư phát triển. Từ đó, những kỳ thủ xuất sắc sẽ có cơ hội tham gia đội tuyển trẻ quốc gia, tham dự các giải quốc tế. Những ví dụ thành công điển hình có thể thấy ở các kỳ thủ nức tiếng vô địch thế giới, như: Lê Quang Liêm vô địch U14 năm 2005, Nguyễn Ngọc Trường Sơn - U10 năm 2000 cũng như Nguyễn Lê Cẩm Hiền - U8 năm 2015 từng tham gia nhiều giải đấu mở để thành công.