Vượt khó để phát triển môn nhảy cầu

Các VĐV nhảy cầu Quảng Ninh vừa xuất sắc giành 3 HCV và 6 HCĐ ở Giải Nhảy cầu vô địch quốc gia năm 2023. Đó là thành tích đáng khích lệ với môn thể thao olympic đang còn gặp nhiều khó khăn này.

Nhảy cầu là môn thể thao mới được du nhập, phát triển ở Việt Nam. Đây cũng là môn mới được công nhận là môn thi olympic năm 2000. Mặc dù còn mới mẻ, nhưng nhảy cầu lại là môn thể thao có số lượng khán giả theo dõi đông đảo nhất tại mỗi kỳ đại hội thể thao, cũng như sự kiện quốc tế. Nhảy cầu là sự kết hợp đầy tinh tế giữa nghệ thuật và thể thao. Tuy mới tiếp cận, sinh sau so với nhiều môn thể thao khác, nhảy cầu Quảng Ninh có cách đi, tiếp cận phù hợp để khỏa lấp những khó khăn, yêu cầu cao về cơ sở vật chất, nhân sự.

Môn nhảy cầu đã được Quảng Ninh quan tâm tiếp cận nhiều năm nay. Để thúc đẩy môn thể thao khó và có yêu cầu cao về cơ sở vật chất này, Quảng Ninh đã xây dựng Trung tâm Huấn luyện và thi đấu TDTT với nhiều hạng mục hiện đại. Từ năm 2020, môn thể thao olympic này được quan tâm bố trí cơ sở vật chất, định hướng phát triển, cơ chế tuyển chọn đào tạo VĐV nhất định tại trung tâm.

Trên thực tế, do nhảy cầu yêu cầu khá ngặt nghèo về cơ sở vật chất và con người, nên ngoài trọng điểm là Hà Nội, nhảy cầu phát triển rất chậm và khó ở các địa phương khác. Gần đây, tại các giải vô địch quốc gia cũng chỉ có khoảng 6-7 đoàn tham dự với chừng 30-40 VĐV. Hiện nhảy cầu Quảng Ninh chỉ có 2 tuyến là tuyến trẻ và tuyến tỉnh do Trung tâm Huấn luyện và thi đấu TDTT quản lý, đào tạo. Đội tuyển nhảy cầu đang được “biên chế” 10 VĐV và 2 HLV.

Nhảy cầu đòi hỏi tuyển chọn và đào tạo VĐV từ nhỏ. Quá trình đào tạo một VĐV nhảy cầu mất khoảng 6-7 năm. Thực tế, ban đầu các VĐV được tuyển chọn cho môn bơi lặn, rồi huấn luyện sơ bộ để đánh giá thông qua sự thông minh, nhanh nhẹn, thể hình phù hợp. Sau đó, các VĐV được đào tạo ngắn để kiểm tra chuyên môn về tố chất, sự khéo léo, khả năng phối hợp vận động, kiểm tra chuyên môn về hệ thống thần kinh, cùng nhiều kỹ thuật, kỹ năng của cơ thể để xác định có phù hợp với môn nhảy cầu không.

Về điều kiện môi trường tập luyện, Quảng Ninh đã đầu tư Cung thể thao dưới nước, có bể nhảy cầu đạt tiêu chuẩn, với hệ thống sưởi ấm có thể tập luyện và thi đấu vào mùa đông. Tuy nhiên, các VĐV môn nhảy cầu sau khi được tuyển chọn phải trải qua quá trình tập cạn 5-6 năm ở các phòng tập tiêu chuẩn, với những trang thiết bị chuyên dụng để rèn động tác khó, kỹ năng cơ bản, phức tạp. Ngoài ra, một khó khăn nữa là đội ngũ HLV của môn nhảy cầu hiện còn thiếu. Đa phần các HLV nhảy cầu ở Việt Nam đều trưởng thành từ VĐV.

Từ thực tế đó, Quảng Ninh đã lựa chọn phương án cho VĐV tập huấn ở Hà Nội - trung tâm lớn nhất nước về đào tạo VĐV nhảy cầu, có đầy đủ cơ sở vật chất tốt nhất. Đồng thời, tại đây cũng có cơ hội tốt để các VĐV tập ghép, cọ xát. Tỉnh cũng thực hiện cơ chế thu hút nhân tài, tuyển chọn HLV tiêu chuẩn quản lý môn; hiện đã tuyển được cặp VĐV Hà Nội là Nguyễn Phương Anh - Phương Thế Anh làm hạt nhân, thúc đẩy tập luyện môn thể thao này.

Theo lãnh đạo Trung tâm Huấn luyện và thi đấu TDTT, ngành thể thao Quảng Ninh định hướng nhảy cầu là một trong 10 môn mũi nhọn, được quan tâm đầu tư trọng điểm, hướng tới đào tạo là nguồn cung VĐV cho đội tuyển quốc gia. Đồng thời, tăng cường đầu tư bể tập và có hệ thống gia nhiệt để tập luyện trong cả mùa đông; thu hút các giải đấu cấp quốc gia; tạo điều kiện để đội tuyển quốc gia về tập huấn, tạo cơ hội cho VĐV của tỉnh tăng cường cọ xát, tích lũy kinh nghiệm.

Thời gian qua, cặp VĐV Phương Thế Anh - Nguyễn Phương Anh, cùng các VĐV trẻ được quan tâm đầu tư như: Phạm Mạnh Trưởng, Nguyễn Nam Khánh... đã dần tỏa sáng. Tiêu biểu là cặp VĐV Nguyễn Phương Anh - Phương Thế Anh đã giành HCB ở SEA Games 31, giành HCV ở các kỳ đại hội thể thao toàn quốc các năm 2018, 2022. VĐV Phạm Mạnh Trưởng, Nguyễn Nam Khánh và các đồng đội trẻ cũng đã mang về 6 HCĐ cho Quảng Ninh. Kỳ vọng với bước đà này, nhảy cầu Quảng Ninh sẽ dần tiến bộ và có nhiều thế hệ VĐV kế cận giỏi trong tương lai.