Chuyện đào tạo, phát triển tài năng trẻ môn Bắn cung

Là môn thể thao Olympic mới mẻ nhưng Bắn cung Quảng Ninh cũng đã phát lộ được nhiều tài năng như: Lê Phạm Ngọc Anh, Phạm Ngọc Tú... Tuy nhiên, để đào tạo nên những tài năng này là một câu chuyện dài, nhiều nỗ lực của cả huấn luyện viên và vận động viên.

Thuộc lớp các môn thể thao "sinh sau đẻ muộn", Bắn cung về với Quảng Ninh từ năm 2012. Với Quảng Ninh, đây là môn mới nhưng trên thực tế, môn Olympic này đã được đưa về Việt Nam từ hơn chục năm trước đó và phát triển mạnh ở các trung tâm lớn như: TP Hồ Chí Minh, Hà Nội...

Chính vì mới mẻ, nên tuyển chọn, đào tạo môn Bắn cung ở tỉnh ban đầu còn nhiều bỡ ngỡ, khó khăn. Do thiếu về cơ sở vật chất tập luyện, giáo viên, nên ban đầu, việc tuyển chọn, đào tạo trẻ ở tuyến năng khiếu, vốn do Trường Thể dục thể thao đảm nhiệm, được gửi lên cho tuyển tỉnh hỗ trợ. Bởi nơi đây có đủ huấn luyện viên chuyên môn, đầy đủ cơ sở vật chất...

Trải qua nhiều khó khăn, theo thời gian, các thế hệ huấn luyện viên cũng trưởng thành, được nâng cao trình độ nhờ sự giao lưu, học tập, đào tạo và cả sự hỗ trợ đào tạo từ các Trung tâm lớn như: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ... Nhờ đó, lớp huấn luyện viên đầu tiên đó cũng dần trưởng thành, đúc rút kinh nghiệm trong tìm kiếm, tuyển chọn tài năng. Quy trình, các bài test kiểm tra tìm kiếm tài năng dần hoàn thiện. Việc tuyển sinh, tìm kiếm tài năng ưu tiên tập trung ở các trường học, với các bạn học sinh thích đam mê môn này.

Với kiểm tra chuyên môn, ưu tiên thể hình rồi đặt test tiêu chuẩn để sàng lọc vận động viên. Đặc biệt quan tâm tới tuyển các vận động viên có tâm lý tốt qua các bài test trao đổi, nói chuyện trực tiếp, khảo sát sự vững chãi về tâm lý của vận động viên. "Càng về sau chúng tôi càng có kinh nghiệm tuyển, quan tâm tới các yếu tố thể hình như: Tay thẳng, vai xuôi và có chiều cao tốt. Quan trọng nhất là qua các test chuyên môn đánh giá được vận động viên nào có sự vững tâm" - HLV Bắn cung Đặng Thị Nhàn (Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu thể dục thể thao tỉnh), từng đảm nhiệm huấn luyện các vận động viên năng khiếu chia sẻ.

Sau khi tuyển sinh, giai đoạn đào tạo năng khiếu, kỹ thuật, thể lực cơ bản đóng vai trò rất quan trọng. Giai đoạn này kéo dài khoảng 2 năm, được coi là tiền đề cơ bản để vận động viên phát huy tài năng về sau. Khi đã vững kỹ thuật, thể lực cơ bản, vận động viên được đôn lên tuyển trẻ để tiếp cận dụng cụ, tập kéo cung thêm khoảng 1 năm nữa. Sau đó, vận động viên cần thêm 2 năm nữa để thuần thục và tham gia cọ xát ở các giải.

Để thành cung thủ xuất sắc, vận động viên phải vượt qua áp lực lớn. Đặc thù môn bắn cung, khi thi đấu, rất áp lực, căng thẳng. Tức là trong khoảng thời gian ngắn, vận động viên phải đưa ra quyết định bắn và đạt thành tích tốt. Nếu vận động viên nào vượt qua được áp lực đó mà vẫn ứng dụng được kỹ thuật đã học, có thành quả tốt là đạt yêu cầu...

Ngoài sự quan tâm, theo sát của huấn luyện viên, một phẩm chất không kém phần quan trọng chính là sự tập trung, nghị lực và sự hy sinh của bản thân từ chính sự đam mê của các vận động viên. "Để nâng cao trình độ, cọ xát, cải thiện kỹ thuật, chúng em được gửi đi tập huấn, thường xuyên xa nhà. Quá trình này với em kéo dài 4-5 năm" - Lê Phạm Ngọc Anh, vận động viên sở hữu nhiều huy chương vàng các giải trẻ quốc gia và cả giải vô địch bắn cung toàn quốc chia sẻ.

Đó là câu chuyện của Lê Phạm Ngọc Anh cũng như Phạm Ngọc Tú, những tài năng trẻ đã giành được nhiều vàng cho bắn cung Quảng Ninh. Với quy trình đào tạo, nỗ lực của cả thầy và trò mà bắn cung Quảng Ninh đang dần khẳng định thế mạnh của mình. Hàng năm, môn đều hoàn thành chỉ tiêu đào tạo được khoảng 8-12 vận động viên. Trung bình có 2-4 vận động viên/năm được đưa lên các đội tuyển của Trung tâm. Tỷ lệ lên lớp đạt 100%.

Không chỉ vậy, suốt thời gian qua, bắn cung Quảng Ninh cũng trình làng nhiều gương mặt xuất sắc trưởng thành từ đào tạo trẻ như các vận động viên: Trung Đức, Quang Tuấn, Ngọc Tú, Ngọc Anh... Gần đây, có thêm lứa vận động viên trẻ đầy triển vọng, tiêu biểu là Nguyễn Phương Thảo. Hy vọng rằng, với đam mê, sự nỗ lực của cả các huấn luyện viên và vận động viên, môn bắn cung của Quảng Ninh sẽ tiếp tục đào tạo nên nhiều vận động viên xuất sắc và thành tích cao tại các giải.